Comedian, một tác phẩm của nghệ sĩ Maurizio Cattelan, bao gồm một miếng băng keo và một quả chuối dán trên tường, đã được bán với giá 6,2 triệu USD tại nhà bán đấu giá Sotheby's ở New York, Mỹ.


Justin Sun - doanh nhân sáng lập nền tảng tiền điện tử TRON người Trung Quốc - đã chiến thắng màn đấu giá. Anh được nhận một quả chuối, cuộn băng keo, giấy chứng nhận và hướng dẫn sắp đặt để thay thế mỗi khi chuối bị hỏng. Trong bài đăng ở X sau đó, doanh nhân cho biết dự định ăn quả chuối để "tôn vinh vị trí của nó trong lịch sử nghệ thuật và văn hóa đại chúng", nhận thấy tác phẩm "đại diện cho một hiện tượng văn hóa kết nối thế giới nghệ thuật''.


Chân dung doanh nhân Justin Sun, người vừa chi 6 triệu USD mua ‘quả chuối dán tường’


Cách một quả chuối dán tường định vị hình ảnh thương hiệu cho mình


Trên một số diễn đàn, mạng xã hội, nhiều người bất ngờ với giá trị lên đến 6,2 triệu USD của tác phẩm, bình luận ''Thật điên rồ'', ''Không thể tin đây là sự thật", ''Tôi không hiểu gì về nghệ thuật rồi". The Guardian nhận định về quả chuối trong Comedian: ''Nó chắc chắn là loại trái cây ăn được đắt nhất hành tinh".


Cách đây 5 năm, giá của Comedian cũng gây xôn xao thế giới. Trong lần đầu được trưng bày tại trung tâm triển lãm Art Basel Miami Beach năm 2019, ba phiên bản của tác phẩm có giá từ 120.000 đến 150.000 USD.


Theo tạp chí Art De Vivre, nghệ sĩ Cattelan không chỉ bán một quả chuối mà còn bán một câu chuyện, và người mua không sở hữu quả chuối mà là một ý tưởng. Khi trái cây bị hỏng, họ chỉ cần thay thế, dán lại như hướng dẫn và nó vẫn được coi như nguyên bản. Hành động dùng băng keo cố định quả chuối vào tường cho thấy "nỗ lực để bất tử hóa một thứ gì đó vốn là phù du'', đặt ra câu hỏi về tính lâu dài và nhất thời của nghệ thuật.


Thuộc thể loại nghệ thuật ý niệm (conceptual art), tác phẩm không phản ánh kỹ thuật hay chất liệu, mà hình tượng quả chuối sẽ cho mỗi người một cách suy ngẫm về ý tưởng đằng sau. Comedian được cho là giúp nghệ thuật trở nên dễ tiếp cận với mọi người, gửi thông điệp rằng lĩnh vực này không phải lúc nào cũng cần phức tạp hay đắt tiền mà có thể được tạo nên bởi bất kỳ thứ gì. ''Đây là tác phẩm khơi gợi suy nghĩ về bản chất nghệ thuật và giá trị của nó'', trang Paintvine chia sẻ. 





Và nghệ sĩ Cattelan đã thành công trong việc định vị thương hiệu cho quả chuối, rất nhiều nhà phê bình và khán giả tham gia vào việc giải mã thông điệp của tác phẩm. Sự hài hước và phi lí của tác phẩm khiến nó trở thành chủ đề không thể bỏ qua đối với các kênh truyền thông, từ báo chí nghệ thuật đến các tạp chí kinh tế. Cattelan đã biến chính tác phẩm thành công cụ marketing, thu hút sự chú ý miễn phí từ truyền thông toàn cầu, điều này dễ dàng làm tăng giá trị của tác phẩm trong mắt các nhà sưu tập nghệ thuật.


Giới thượng lưu trả 6,2 triệu đô la cho một quả chuối là chiến lược đầu tư vào hình ảnh cá nhân


Đằng sau cái giá 6,2 triệu USD cho một quả chuối dán tường là những yếu tố vượt xa giá trị vật chất của tác phẩm, chạm đến những động cơ sâu xa liên quan đến địa vị, ảnh hưởng văn hóa và chiến lược định vị cá nhân hoặc tổ chức


Đối với giới siêu giàu, việc sở hữu một tác phẩm nghệ thuật độc đáo như Comedian không chỉ thể hiện gu thẩm mỹ mà còn mang lại cơ hội gia tăng ảnh hưởng trong cộng đồng văn hóa. Một bộ sưu tập nghệ thuật đẳng cấp là chìa khóa mở ra cánh cửa tham gia vào các ban quản trị bảo tàng hay tổ chức phi lợi nhuận lớn, nơi họ không chỉ thiết lập di sản văn hóa mà còn xây dựng mạng lưới quan hệ với các cá nhân quyền lực khác.



Ngoài ra, trong bối cảnh kinh tế hiện đại, đặc biệt với sự nổi lên của giới giàu mới từ tiền điện tử, việc mua nghệ thuật trở thành một cách quảng bá mạnh mẽ cho cá nhân và thương hiệu. Ngay cả khi không thắng trong các cuộc đấu giá, nhiều nhà thầu vẫn sẵn sàng công khai danh tính để tận dụng sự chú ý của truyền thông.


Ví dụ, hai doanh nhân tiền điện tử Ryan Zurrer và Cozomo de'Medici đã dùng cơ hội tham gia đấu giá "Quả chuối dán tường" để quảng bá tên tuổi và lĩnh vực của mình, dù thất bại trước doanh nhân Justin Sun. Điều này cho thấy, khoản tiền khổng lồ chi ra cho một tác phẩm như "Quả chuối dán tường" không chỉ đơn thuần là chi tiêu xa xỉ, mà còn là một khoản đầu tư vào hình ảnh cá nhân, thương hiệu và vị trí trong hệ sinh thái văn hóa và kinh doanh.


Nhiều thương hiệu đua nhau nắm bắt hiệu ứng “Quả chuối dán tường”


"Quả chuối dán tường" không chỉ gây chấn động thế giới nghệ thuật mà còn trở thành một hiện tượng truyền thông toàn cầu, minh chứng cho sức mạnh lan tỏa của truyền thông hiện đại. Với sự hài hước và tính phi lý, tác phẩm đã phá vỡ mọi quy chuẩn thông thường, khơi gợi sự tò mò và tạo ra làn sóng thảo luận mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội. Truyền thông chính là chất xúc tác đưa "Quả chuối dán tường" vượt ra khỏi phạm vi triển lãm, biến nó thành biểu tượng văn hóa đại chúng, xuất hiện trong meme, bài viết và thảo luận trực tuyến. Các thương hiệu đã tận dụng cơ hội này để kết nối với khách hàng trẻ tuổi, những người luôn tìm kiếm sự mới mẻ và tính viral trong các thông điệp quảng cáo.


Tiêu biểu nhất là Cheetos đã biến sản phẩm snack của mình thành nghệ thuật khi đấu giá một miếng Cheetos Puff dán băng keo trên nền tảng mua sắm eBay, thu hút hàng chục lượt đấu giá với mức chốt lên đến hơn 1.000 đô la. Liquid Death cũng không kém cạnh khi tung ra sản phẩm nước có ga vị dưa "Can of Art" với giá 5,2 triệu đô la, đi kèm giấy chứng nhận xác thực và thông điệp dí dỏm so sánh giá trị "gấp đôi một quả chuối tại cửa hàng tiện lợi". Walmart chọn cách bắt trend bằng sự hài hước khi đăng hình ảnh miếng gà quay quấn băng keo cùng dòng chú thích vui nhộn: "Tinh túy của gà quay bị giữ mãi mãi bởi độ dính của băng keo", thu hút sự bàn tán rộng rãi của cộng đồng mạng. Trong khi đó, E.l.f. Cosmetics lại sử dụng sản phẩm Power Grip Primer, dán lên tường và quảng bá với thông điệp đầy hài hước: "Không cần chi hàng triệu đô để có vẻ ngoài hoàn hảo, bạn chỉ cần 10 đô la!".






Những chiến dịch này không chỉ khéo léo bắt kịp xu hướng mà còn thể hiện cá tính thương hiệu, tăng cường tương tác và kết nối sâu sắc với khách hàng trẻ tuổi. "Quả chuối dán tường" từ một tác phẩm gây tranh cãi đã trở thành biểu tượng sáng tạo trong marketing, truyền cảm hứng để các thương hiệu phá vỡ khuôn mẫu và lan tỏa thông điệp theo cách bất ngờ, táo bạo.


Diệu Anh 


Subscribe Newsletter của Advertising Vietnam để theo dõi nhiều tin tức hấp dẫn về ngành quảng cáo.