“Chàm Then Chạm Tính” là dự án truyền thông văn hóa nhằm tôn vinh và lan tỏa giá trị nghệ thuật dân gian Việt Nam trong đời sống hiện đại. Dự án là cầu nối để người trẻ TP.HCM có cơ hội tìm hiểu và trải nghiệm một trong những nét văn hóa độc đáo của dân tộc Tày - Hát Then, đàn Tính.
Không chỉ là một loại hình dân ca truyền thống, ẩn sâu trong từng điệu Then tiếng Tính là cả một kho tàng văn hóa quý giá của dân tộc; là tình yêu quê hương, đất nước, bản mường được gửi trao trong từng câu hát. Năm 2019, thực hành Then được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, nhưng lạ thay, lại như viên ngọc ẩn mình giữa đại ngàn, lặng lẽ và ít người biết đến. Liệu rằng những giai điệu truyền thống ấy có trở thành ký ức xa xăm và rơi vào quên lãng?
Chính từ nỗi trăn trở đó, nhóm bạn trẻ ngành Truyền thông Đa phương tiện, Trường Đại học FPT TP.HCM, đã chung tay sáng lập dự án "Chàm Then Chạm Tính". Đây không chỉ là một hành trình đầy tâm huyết nhằm đưa làn điệu Then đến gần hơn với giới trẻ TP.HCM, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ rằng trong nhịp sống vội vã nơi phố thị, thế hệ trẻ hôm nay chưa bao giờ lãng quên cội nguồn của dân tộc, dòng máu Việt vẫn cuộn chảy, nuôi dưỡng một tình yêu quê hương đất nước sâu đậm. Không chỉ đơn thuần là giới thiệu nét đẹp của di sản, dự án "Chàm Then Chạm Tính" còn mang sứ mệnh khơi dậy tình yêu văn hóa, kết nối thế hệ trẻ với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Dự án đã hiện thực hóa sứ mệnh ấy bằng những hoạt động trải nghiệm đầy cảm xúc. Ngày 15-16/03, trong khuôn khổ Open Day của Trường Đại học FPT TP.HCM, dự án đã tổ chức một chương trình giao lưu đặc biệt, nơi các bạn trẻ có cơ hội được lắng nghe hát Then và học đàn Tính dưới sự hướng dẫn tận tình của nghệ nhân Nguyễn Thị Bích Liên. Những thanh âm mộc mạc ấy, cứ thế vượt qua thung lũng, băng qua đại ngàn, để rồi ngân vang giữa lòng thành phố, chạm đến trái tim người trẻ một cách tự nhiên và sâu lắng. Đôi khi ta tưởng chừng những giá trị xưa cũ đã phai nhòa, nhưng chỉ cần một điệu hát ngân nga, một tiếng đàn Tính vang lên, tất cả lại sống dậy – nguyên vẹn và đầy sức sống.
Gần 20 năm gắn bó với nghệ thuật hát Then, nghệ nhân Nguyễn Thị Bích Liên chia sẻ: "Tôi không phải người Tày, Nùng, tôi là người Kinh, sinh ra ở TP.HCM, nhưng cơ duyên đưa tôi đến với hát Then - đàn Tính. Và rồi, càng tìm hiểu tôi càng yêu và say mê bộ môn nghệ thuật này. Tôi rất vui khi thấy các bạn trẻ hào hứng với thể loại âm nhạc truyền thống này của dân tộc Tày. Hy vọng nghệ thuật dân gian Việt Nam sẽ tiếp tục tỏa sáng và tiếp cận gần hơn tới các bạn trẻ".
Tiếp nối hành trình lan tỏa di sản hát Then và tinh hoa văn hóa dân tộc Tày, dự án “Chàm Then Chạm Tính” sẽ tổ chức triển lãm tại Hội Mỹ thuật TP.HCM – cơ sở 1, mở ra một không gian nghệ thuật độc đáo, nơi truyền thống giao hòa cùng hơi thở đương đại. Tại đây, khán giả sẽ được đắm mình trong vẻ đẹp của bộ sưu tập áo dài “Bản Sắc” của họa sĩ dân tộc Tày Vi Việt Nga, chiêm ngưỡng những đường nét tinh xảo trên vải bông nhuộm chàm vẽ sáp ong nghệ thuật qua bộ sưu tập "Đồng Điệu" của họa sĩ Hoàng Hà Phương và nhiều tác phẩm nghệ thuật giàu giá trị văn hóa khác. Trong không gian ấy, từng câu hát Then sẽ ngân lên, nâng đỡ và chạm khẽ vào những trái tim đồng điệu. Những nét đẹp mộc mạc của đời sống, phong cảnh vùng cao sẽ không chỉ được tái hiện qua nghệ thuật, mà còn sống dậy trong từng thanh âm, từng sắc màu – để những giá trị văn hóa không chỉ được gìn giữ, mà còn được lan tỏa và trường tồn cùng thời gian.
Thông tin sự kiện:
- Tên sự kiện: Chàm Then Chạm Tính
- Thời gian: từ 8:00 - 16:00 ngày 10 - 12/04/2025
- Địa điểm: Hội Mỹ Thuật Thành Phố - cơ sở I (số 218A Đ. Pasteur, Võ Thị Sáu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh)
“Chàm Then Chạm Tính” không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là hành trình tìm về nguồn cội, là nỗ lực gìn giữ, tôn vinh và lan tỏa những giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc Tày đến người trẻ tại TP.HCM.
