Gần hai triệu người đổ về thủ đô Washington vào tuần lễ 19 tháng Một năm 2009 để dự lễ nhậm chức của Tổng thống Barack Hussein Obama. Nhưng không phải mọi người đều đến đó chỉ với mục đích đơn thuần là chứng kiến. Giữa đám đông kề bên nhau để chống lại cái lạnh giữa mùa đông có hai nhóm doanh nhân trẻ tới từ San Francisco không chỉ chứng kiến mà còn chuẩn bị làm nên lịch sử. Ba người sáng lập của một website ít người biết tới có tên gọi Airbedandbreakfast.com đã quyết định tham gia vào phút cuối. Brian Chesky, Joe Gebbia và Nathan Blecharczyk thuyết phục thêm một người bạn, Michael Seibel, là giám đốc điều hành của mạng lưới streaming-video Justin.tv đi cùng họ. Họ đều đang ở độ tuổi đôi mươi và không có vé tham dự buổi lễ, thậm chí còn không nắm chắc lịch trình của tuần lễ đó.

Họ tìm được một khu nhà trọ ở trung tâm, một căn hộ trong ngôi nhà ba tầng lạnh giá gần Đại học Howard đang trong tình trạng xiết nợ như bao ngôi nhà khác trong thời kỳ khủng hoảng. Những căn phòng trống, không đồ đạc gì ngoài chiếc sofa giường duy nhất mà ba thành viên sáng lập đã nhường cho Seibel. Ban đêm, họ nằm túm lại, ngủ trên sàn gỗ cứng cùng với vị chủ nhà là quản lý của một cửa hàng trong vùng. Vị chủ nhà thực chất là một người thuê đất đang đợi lệnh thu hồi. Ông sống dưới tầng hầm căn hộ và sử dụng trang AirBed & Breakfast để cho ba người khách nữa thuê tầng trệt, phòng khách và phòng chứa đồ.

Nhận thấy cơ hội quảng cáo, Chesky đã gửi email cho nhân viên của chương trình Good Morning America về căn phòng chứa đồ và một nhà sản xuất đã nhanh chóng tóm tắt sơ lược về nó trong phần giới thiệu về những chỗ nghỉ trọ khác thường cho lễ nhậm chức. Ban ngày, các nhà sáng lập và Seibel đi phát tờ rơi về AirBed & Breakfast ở bến tàu điện ngầm Dupoint Circle và không ngừng mời chào “Thuê phòng đi! Thuê phòng đi!" trước đám đông hành khách tảng lờ họ. Ban đêm, họ gặp các chủ nhà khác của Airbed & Breakfast trong thành phố, tham dự bất cứ bữa tiệc nào liên quan tới sự kiện nhậm chức mà họ có thể tham dự và trả lời những email phàn nàn của vị khách hàng khó tính thuê phòng ngủ dưới tầng hầm.

Người phụ nữ lái chiếc buýt Volkswagen từ Arizona cùng chú chó Chihuahua và bà dường như không mấy quan cùng tâm tới những căn phòng cho thuê chật chội. Trong một loạt thư được gửi tới địa chỉ email công ty vào tuần đó, bà ta phàn nàn về việc chắc chắn đã ngửi thấy mùi cần sa, nước trái cây bà để lạnh đã bị lấy mất, rồi căn nhà không đúng tiêu chuẩn của đạo luật dành cho người khuyết tật. Có lúc, bà ta đòi gọi cảnh sát. Những nhà sáng lập công ty ngồi ngay trên tầng, cố gắng hết sức để xoa dịu cơn giận của một trong những vị khách hàng hiếm hoi.

Vào ngày diễn ra lễ nhậm chức, nhóm thức dậy lúc ba giờ sáng, cố gắng kiếm một chỗ tốt ở công viên quốc gia National Mall. Họ đi bộ hai dặm để tới đó, mua áo khoác, mũ và khẩu trang ở một ki-ốt nằm trước bến đỗ tàu điện ngầm trên đường đi. Khoảng bốn giờ, họ tìm thấy một chỗ trống trên bãi cỏ cách xa bục diễn thuyết của Tổng thống ở khu vực sân bóng được dành cho công chúng.

Chesky và Gebbia mất ba ngày để hoàn thành trang web đầu tiên của Airbedandbreakfast.com bằng cách sử dụng các công cụ miễn phí trên WordPress. Trang web của họ rất cơ bản, trình bày tên dịch vụ màu xanh lam, font chữ thảo màu hồng cùng một đoạn mô tả ngắn gọn ý tưởng, chỉ rõ một vài luật lệ. “AirBed & Breakfast - nơi cung cấp chỗ ở giá cả phải chăng, công cụ kết nối mạng xã hội và hướng dẫn chi tiết” cho triển lãm, họ viết.

[…] Không khí ảm đạm lơ lửng quanh Thung lũng Silicon từ khi cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu năm 2011. Facebook vượt lên dẫn đầu vào tháng Một, kêu gọi được số vốn nửa tỷ đô-la từ một nhóm các nhà đầu tư, đứng đầu là Goldman Sachs, sau khi công bố rằng họ có thêm hơn 500 triệu người dùng đăng ký. Trang web chuyên về kết nối việc làm, LinkedIn đã công khai mức vốn hóa thị trường đạt được là 4 tỷ đô-la. Mặc dù thuật ngữ này phải tới vài năm sau nữa mới hình thành nhưng giờ là kỷ nguyên của những chú kỳ lân, những công ty khởi nghiệp xuất sắc có giá trị lên tới hơn một tỷ đô-la. Năm đó dịch vụ âm nhạc Spotify, kho dữ liệu Dropbox và công ty khởi nghiệp về hệ thống thanh toán Square đều trở thành những thành viên ưu tiên của một câu lạc bộ mà rất nhanh sau đó mọi người đều muốn tham gia.

[…] Đối với những quan sát viên thông thường thì website cho thuê nhà Airbnb không có vẻ gì sẽ cưỡi nổi con sóng được đề cập ở trên. Vào thời điểm đầu năm đó, nhân viên Công ty trong Soma (khu vực South of Market, San Francisco) với một quầy lễ tân tệ hại sử dụng điện thoại di động ở phía trong, còn bên ngoài là nơi trú ngụ của dân vô gia cư. Công ty khởi nghiệp này được ba thủ lĩnh sáng lập điều hành, hai người tốt nghiệp về thiết kế và một người có bằng khoa học máy tính. Phía sau những gì diễn ra trước mắt thì Airbnb lại đang bùng nổ. Những hoạt động của Nate Blecharczyk, chuyên gia tăng trưởng đã khởi động bánh đà của công ty.

Chủ nhà bắt đầu đưa các thông tin phong phú về bất động sản của họ lên trang web, từ những căn nhà hai phòng ngủ bên bờ biển Venice mới mẻ tới những lâu đài ở miền nam nước Pháp, những ngôi nhà trên cây ở Bắc California hay thân một chiếc máy bay Boeing 727 đã không còn sử dụng nữa ở Costa Rica. Nhờ một sự thực hết sức thuận lợi là khách lưu trú đều là dân du lịch nên tác dụng của việc quảng cáo truyền miệng hết sức nhanh chóng và dễ dàng lan rộng toàn cầu với khả năng lan truyền của vi rút bệnh cúm.

Ý tưởng vô cùng đơn giản: Bất cứ ai cũng có thể tận dụng chiếc sofa dư thừa, phòng ngủ trống, căn hộ hay căn nhà để không của mình cho du khách thuê trong một thời gian ngắn. Ý tưởng này không quá mới lạ (VRBO, HomeAway, Couchsurfing hay Craigslist đã làm trước đó), nhưng giải pháp hay cách làm mới chính là điều đáng nói. Những bức ảnh được lựa chọn cẩn thận cùng đánh giá từ các giao dịch trước sẽ giúp chủ nhà và khách hiểu nhau trước khi họ gặp mặt trực tiếp. Cũng giống như Uber, tiền sẽ được loại bỏ khỏi quy trình giao dịch, Airbnb sẽ tính phí giao dịch khi phòng được đặt và chuyển tiền cho chủ nhà sau khi khách hoàn tất lưu trú và trừ lại phần phí.

Trích “Đế chế kỳ lân” (Brad Stone)

Biên tập: Ngọc Anh

Design: Thanh Ngân