Bài viết này tập trung vào mối liên kết mật thiết giữa thiết kế và marketing cũng như là phương diện của việc thiết lập và phân tích khách hàng mục tiêu trong việc thiết kế cùng với các định hướng kinh doanh.


Kinh doanh thành công chưa bao giờ là chuyện dễ dàng. Đó là một cơ chế phức tạp mà nếu chúng ta muốn nó hoạt động, ta cần phải nắm được các yếu tố ảnh hưởng và phương pháp kết hợp chúng một cách hiệu quả. Thiết kế chắc chắn là một trong những bí mật có thể tác động lớn đến lợi nhuận và các chương trình khuyến mãi. Hơn nữa, thiết kế cũng chính là một con dao hai lưỡi, bởi lẽ một thiết kế thật sự không chỉ là vẻ ngoài đẹp đẽ bắt mắt mà còn phải mang giá trị sử dụng.


Marketing


Định nghĩa: Nhìn chung, marketing là quá trình kinh doanh tạo mối quan hệ và làm hài lòng khách hàng. Về cơ bản, đó là quá trình nhiều bước với mục đích đưa sản phẩm đến với khách hàng và nó liên quan đến sự đa dạng của các hoạt động quảng cáo, nghiên cứu thị trường, nghiên cứu khách hàng, các hoạt động bán hàng gián tiếp và trực tiếp. Trong thời buổi cạnh tranh thị trường gay gắt hiện nay thì marketing chính là chiến lược vàng để thu hút sự chú ý của khách hàng và người tiêu dùng.


Xét về khía cạnh thiết kế: Thiết kế và marketing đã hỗ trợ lẫn nhau qua nhiều thập kỉ, vì vậy sự liên kết này luôn có 2 chiều hướng cơ bản.


  • Từ marketing đến thiết kế:

Chiều hướng này có sự đóng góp bởi những kĩ thuật và ngay từ giai đoạn ban đầu của quá trình thiết kế trong việc tạo hoặc cập nhật sản phẩm. Ngay từ bước lên ý tưởng cho một sản phẩm, việc nghĩ ra các chiến lược marketing vào lúc này sẽ giúp cho thiết kế trở nên có ý nghĩa hơn. Các designers không chỉ tạo ra sản phẩm giúp giải quyết hay thỏa mãn nhu cầu của người dùng mà còn thiết lập các kênh và cách thức nào để khách hàng có thể nhận biết, hứng thú với sản phẩm đồng thời thể hiện giá trị sản phẩm một cách hiệu quả. Nắm được tất cả những thứ này, designers có thể lựa chọn UX và UI thích hợp với các tính năng của sản phẩm. Mỗi yếu tố hoặc khía cạnh nhỏ như màu sắc, hình dáng, việc lựa chọn phông chữ, khoảng cách giữa các phần trên màn hình, từng chuyển đổi và vi tương tác được thiết kế và áp dụng một cách khôn ngoan có thể tác động rất lớn đến thành công sản phẩm và hoàn thành các mục tiêu kinh doanh một cách khả thi. Hơn nữa, phải nói rằng thiết kế ra những sản phẩm thân thiện với người tiêu dùng chính là chiến lược marketing tốt nhất. Đó là lí do tại sao thiết kế đóng vai trò quan trọng nhờ vào việc tạo ra các sản phẩm có thể gói trọn các tính năng trong đó nhằm thu hút người tiêu dùng trải nghiệm chúng, khơi lên mong muốn trải nghiệm sản phẩm một lần nữa và làm cho sản phẩm trở nên hữu ích để người sử dụng có thêm lí do vững chắc để yêu thích nó.


  • Từ thiết kế đến marketing:

Ở hướng ngược lại, chính thiết kế trở thành một phương tiện mạnh mẽ để thể hiện sản phẩm hoặc thậm chí là con người trên một thị trường. Các giải pháp thiết kế được áp dụng để tạo ra bản sắc thương mại của doanh nghiệp hoặc cá nhân thông qua thương hiệu. Điều này đã trở thành nền tảng cho chiến lược marketing, trong hầu hết các trường hợp bắt đầu từ thời điểm sản phẩm có logo hoặc biểu tượng riêng. Các designers tạo ra sự hỗ trợ trực quan cho các chiến dịch quảng cáo từ áp phích, tờ rơi, brochures đến các mặt hàng theo định dạng thương hiệu và cách bày trí nội thất ngay tại điểm bán. Bởi con con người không chỉ là một loài sinh vật vô tri mà còn mang tính chất xã hội và thẩm mỹ, thế nên thiết kế sẽ luôn chiếm một phần lớn trong bất kì thành công kinh doanh nào.


Dù sao đi nữa, marketing chính là một điểm giao nơi mà người tạo ra sản phẩm và người tạo ra cầu nối giữa sản phẩm với khách hàng có cùng một mục tiêu: cung cấp cho người dùng/ khách hàng một thứ gì đó hữu ích và thỏa mãn nhu cầu của họ. Để làm được điều đó, trước hết cần phải thiết lập một nhóm đối tượng mục tiêu và phân tích sở thích của nhóm đối tượng đó.


Khách hàng mục tiêu (Target audience)


Định nghĩa: Định nghĩa khách hàng mục tiêu có nguồn gốc từ lĩnh vực xuất bản, có nghĩa là những đối tượng độc giả được hướng tới một cuốn sách hoặc một ấn bản cụ thể nào đó. Trong marketing, nhóm khách hàng này được xếp sau nhóm những khách hàng tiềm năng quan tâm đến một sản phẩm hoặc dịch vụ nào cụ thể. Ngày nay, với sự phát triển nhanh chóng của các sản phẩm kỹ thuật số như trang web hoặc các ứng dụng đã tiếp nhận thuật ngữ này với ý nghĩa là đối tượng tiềm năng trong việc sử dụng một ứng dụng hoặc trang web cụ thể.


Chắc hẳn với những người làm sáng tạo, lúc ban đầu sẽ rất khó để xác định khách hàng mục tiêu của họ: ai cũng muốn sản phẩm của mình tạo ra được sử dụng và yêu thích bởi tất cả mọi người. Tuy nhiên, trong thực tế, mong muốn này có thể trở thành một hồi chuông báo tử cho sản phẩm của bạn. Lựa chọn khách hàng mục tiêu cốt lõi trước tiên, rồi sau đó, nếu cần và có thể, mở rộng khả năng của sản phẩm để thu hút đến nhóm khách hàng rộng hơn. Đã có nhiều trường hợp chứng minh rằng chiến lược này thành công và hiệu quả hơn hẳn. Thiết lập sự ưu tiên giúp dễ dàng tập trung vào chức năng chính và đẩy nhanh tiến độ hơn là cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người cùng một lúc.


Xét về khía cạnh thiết kế. Nghiên cứu người dùng và nghiên cứu thị trường rất nên được thực hiện khi bắt đầu quá trình sáng tạo để cung cấp cho designer hoặc creative team hiểu đối tượng mục tiêu của họ:


  • Sở thích và mong muốn của nhóm đối tượng mục tiêu
  • Phương tiện giao tiếp và lối sống nào thuận tiện và phổ biến với họ
  • Vấn đề của họ là gì và sản phẩm nào được thiết kế để giải quyết những vấn đề đó
  • Môi trường điển hình khi họ sử dụng loại sản phẩm này
  • Nơi họ có thể biết đến thông tin sản phẩm
  • Những gì có thể kích thích họ dùng thử sản phẩm
  • Những gì có thể thu hút họ trở lại sau lần trải nghiệm đầu tiên
  • Những gì liên quan đến việc họ sử dụng sản phẩm một cách thường xuyên
  • Những gì làm cho sản phẩm này trở nên khác biệt với những sản phẩm có mặt trên thị trường cho người dùng mục tiêu


Joel Anderson cho biết: ”Bạn không thể đơn thuần tạo ra một trang web rồi mong muốn mọi người tràn vào. Nếu bạn muốn thành công, bạn cần phải tạo ra lưu lượng truy cập.” Thiết kế là một trong những phương pháp chủ chốt để thực hiện điều đó, đặc biệt là nó càng hiệu quả hơn khi được kết hợp với nội dung phù hợp. Tạo đồ họa, hỗ trợ micro-interactions chuyển động, trình bày rõ ràng, súc tích và đầy đủ thông tin, chọn phông chữ dễ đọc và kết hợp màu sắc đẹp, thiết lập landing page cho các mục tiêu cụ thể thay vì dồn cho người dùng hàng đống thông tin ngay trên trang chủ của web. Việc thu hút và tạo ra lưu lượng truy cập sẽ mang lại lợi nhuận và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển mạnh.


Nhắm đến mục tiêu (Targeting)


Định nghĩa: Targeting là một thuật ngữ của marketing được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực thiết kế digital. Nó thường được dùng kết hợp với chiến lược và kĩ thuật tìm ra cách tốt và ngắn nhất để thu hút sự chú ý của đối tượng mục tiêu cụ thể đến sản phẩm.


Về khía cạnh thiết kế: Có thể lấy một hình ảnh rất cụ thể: Khi bạn bắn mà không thể nhìn thấy mục tiêu của mình, cơ hội bạn ghi được điểm sẽ có nhưng rất mong manh. Còn nếu như bạn bắn mà có thể thấy mục tiêu, cơ hội bắn trúng sẽ tăng hơn rất nhiều. Bạn càng đến gần với mục tiêu của mình, khả năng đạt được điểm càng cao.


Ví dụ này có thể áp dụng trong marketing lẫn thiết kế. Việc đặt ra ai là người sử dụng tiềm năng của một trang web và ứng dụng được thiết kế hay nghiên cứu các dữ liệu cơ bản và mở rộng của nhóm người dùng, designers có thể tạo ra được các giải pháp gần gũi với người dùng theo một hoặc một số yếu tố. Hãy nhanh chóng xem xét lại những khía cạnh và yếu tố nào có thể ảnh hưởng đến quá trình hướng đến các mục tiêu này.


  • Nhắm đến mục tiêu theo vị trí địa lí. Vị trí của một người rất quan trọng để thiết lập nền tảng văn hóa cũng như môi trường tự nhiên trong việc sử dụng sản phẩm. Điều đó có nghĩa là ngay trên cùng một sản phẩm có thể khác nhau về một số tính năng hình ảnh hoặc hiệu suất hoạt động để đáp ứng nhu cầu của người dùng từ một số quốc gia hoặc khu vực cụ thể, thậm chí một sản phẩm cũng có thể có các tên khác nhau để nghe có vẻ hấp dẫn hoặc nhiều thông tin hơn trên một số thị trường địa phương.
  • Nhắm đến mục tiêu theo giới tính. Nếu bạn biết rằng đối tượng mục tiêu của bạn chủ yếu là đàn ông hoặc chủ yếu là phụ nữ, loại dữ liệu này có thể có tác động lớn đến các lựa chọn thiết kế dựa trên sự khác biệt về tâm lý và nhận thức. Ngay cả một khía cạnh cơ bản như lựa chọn màu sắc cũng có thể bị ảnh hưởng nhiều bởi giới tính của đối tượng mục tiêu cốt lõi.
  • Nhắm đến mục tiêu theo tâm lý dựa trên kiến ​​thức về động cơ thúc đẩy người dùng thử loại sản phẩm này. Nó dựa trên kiến ​​thức sâu về lối sống, sở thích điển hình, v.v.
  • Nhắm đến mục tiêu theo nhân khẩu học xảy ra khi creators và marketers tập trung vào việc thu hút sự chú ý và liên quan đến một nhóm nhân khẩu học cụ thể, ví dụ, dựa trên tuổi tác, dân tộc, thu nhập, trình độ, tình trạng hôn nhân, có con, v.v.
  • Nhắm đến mục tiêu theo hành vi dựa trên việc xác định đối tượng mục tiêu theo các mô hình hành vi cụ thể, ví dụ: những thanh niên thường xuyên ghé thăm các câu lạc bộ đêm hoặc những người mua cà phê và uống nó khi đang di chuyển trên đường.


Hiểu được quy trình và phương pháp nhắm đến mục tiêu như giúp các nhà thiết kế biết được nhu cầu và mong muốn của người dùng. Đó là lý do vì sao trong các trường hợp thiết kế, người ta rất khuyến khích việc nắm tất cả các cơ hội để có được thông tin tối đa hết mức có thể về người dùng tiềm năng và mục tiêu kinh doanh từ khách hàng.


Nhật Ánh / Advertising Vietnam

Theo Tubik