Mới đây, Diễn đàn kinh tế thế giới (World Economic Forum) đã cho ra mắt Báo cáo Future of Jobs 2023 nhằm mang đến thông tin tổng quan về xu hướng việc làm và những kỹ năng cần có đối với người lao động trong giai đoạn 2023-2027. 


Theo đó, khảo sát đã tổng hợp quan điểm của 803 công ty với hơn 11,3 triệu công nhân trong 27 nhóm ngành và 45 nền kinh tế từ tất cả các khu vực trên thế giới. Các câu hỏi được đặt ra trong khảo sát xoay quanh các xu hướng kinh tế - xã hội và công nghệ và tác động của chúng lên công việc, kỹ năng cũng như các chiến lược phát triển nhân sự mà các doanh nghiệp dự định triển khai trong khoảng thời gian từ 2023 đến 2027.


Yếu tố công nghệ và chuyển đổi xanh được dự báo là yếu tố tác động đến xu hướng việc làm trong tương lai


Theo báo cáo, các xu hướng kinh tế, y tế và địa chính trị đã tạo ra những kết quả khác biệt cho thị trường lao động trên toàn cầu vào năm 2023. Trong khi các nước phát triển tiếp tục ghi nhận tỷ lệ cạnh tranh cao trong thị trường lao động, các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp tiếp tục ghi nhận tỷ lệ thất nghiệp cao hơn so với trước đại dịch COVID-19. Báo cáo cũng ghi nhận nhóm lao động có trình độ giáo dục cơ bản và phụ nữ đối mặt với nhiều rủi ro thất nghiệp hơn. Đồng thời, khảo sát cho thấy mức lương thực tế đang giảm và mối quan tâm của người lao động về chất lượng công việc là vấn đề được quan tâm nhiều nhất. 


Công nghệ là tác nhân thay đổi thị trường việc làm


Theo thông tin từ Future of Jobs 2023, các công ty dự đoán rằng công nghệ sẽ tiếp tục sẽ là cốt lõi của quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh và làm việc trong 5 năm tới. Hơn 85% các tổ chức cho biết việc áp dụng công nghệ mới và mở rộng quyền truy cập kỹ thuật số sẽ là các xu hướng tạo ra sự biến đổi trong tổ chức. Ngoài ra, nhiều công ty cũng sẽ áp dụng các tiêu chuẩn Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG). 


Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo có xu hướng được áp dụng nhiều nhất trong tương lai với hơn 75% các công ty đang xem xét áp dụng các công nghệ này trong 5 năm tới. Trong khi đó, việc áp dụng robot, công nghệ lưu trữ năng lượng và công nghệ sổ cái phân tán (blockchain) không được nhiều doanh nghiệp xếp hàng đầu.


Xu hướng trong tương lai sẽ phụ thuộc rất nhiều vào Big Data và Trí tuệ nhân tạo


Dự kiến tác động của hầu hết các công nghệ lên công việc sẽ mang đến nhiều hiệu quả tích cực trong năm năm tới. Phân tích dữ liệu lớn, công nghệ quản lý biến đổi khí hậu và môi trường, mã hóa và an ninh mạng được dự đoán sẽ là các nhân tố chủ động nhất đẩy sự tăng trưởng công việc. Công nghệ nông nghiệp, nền tảng số và ứng dụng số, thương mại điện tử và giao dịch số, và trí tuệ nhân tạo đều dự kiến ​​sẽ gây ra sự thay đổi lớn trên thị trường lao động.


Để đối phó với xu hướng này, các doanh nghiệp cần thực hiện một số hành động quan trọng. Trước hết, họ nên đầu tư vào nâng cao năng lực công nghệ và đào tạo nhân viên để đảm bảo rằng họ có đủ kỹ năng và kiến thức cần thiết để làm việc trong môi trường công nghệ phát triển. Các doanh nghiệp cũng nên xem xét sự áp dụng của các công nghệ mới để tận dụng các lợi ích và cải thiện hiệu suất công việc. 


Thay đổi trong cơ cấu thị trường việc làm


Các doanh nghiệp dự đoán thị trường lao động sẽ chịu sự biến đổi với tỷ lệ 23% công việc thay đổi trong năm năm tới. Trong số 673 triệu công việc được phân tích, dự báo có 69 triệu công việc mới được tạo ra và 83 triệu công việc sẽ biến mất.


Những công việc đang “hot” và những công việc đang mất dần ưu thế


Theo báo cáo, các công việc liên quan đến Trí tuệ Nhân tạo (A.I) và Học máy (Machine Learning) sẽ chiếm ưu thế trong 5 năm tới, tiếp theo là các công việc liên quan đến Bền vững, Business Intelligence và An ninh thông tin. Các vai trò liên quan đến Năng lượng tái tạo và Hệ thống Năng lượng Mặt trời cũng đang được kỳ vọng phát triển mạnh mẽ do sự chuyển đổi nền kinh tế sang năng lượng tái tạo. Ngược lại, các vai trò hành chính hoặc thư ký sẽ giảm sút, bao gồm các vai trò như Thủ quỹ ngân hàng, Nhân viên Bưu chính, Thu ngân và Nhân viên bán vé, và Nhân viên Nhập liệu.


Các kỹ năng người lao động cần có vào năm 2027


Theo báo cáo, dưới đây là 10 kỹ năng cốt lõi được các doanh nghiệp đánh giá cao nhất cho nhân viên trong năm 2023 nhằm giúp người lao động thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ và thị trường:


Top 10 kỹ năng được đánh giá cao nhất


  1. Tư duy phân tích: Khả năng sử dụng logic và lập luận để giải quyết các vấn đề và đưa ra các quyết định hợp lý.
  2. Tư duy sáng tạo: Khả năng tạo ra các ý tưởng mới và độc đáo, cũng như áp dụng các giải pháp sáng tạo cho các tình huống thực tế.
  3. Sự kiên cường, linh hoạt và nhanh nhẹn: Khả năng chịu đựng và vượt qua các khó khăn, thay đổi và áp lực trong công việc, cũng như điều chỉnh hành vi và hướng tiếp cận theo hoàn cảnh.
  4. Động lực và tự nhận thức: Khả năng tự quản lý, tự giác và tự tin trong công việc, cũng như nhận biết được điểm mạnh và điểm yếu của bản thân.
  5. Tính hiếu kỳ và học tập suốt đời: Khả năng không ngừng tìm kiếm, khám phá và học hỏi các kiến thức và kỹ năng mới, cũng như thể hiện sự quan tâm và ham muốn phát triển bản thân.
  6. Trình độ công nghệ: Khả năng sử dụng, hiểu và áp dụng các công cụ, thiết bị và phần mềm công nghệ trong công việc và theo kịp các xu hướng công nghệ mới.
  7. Tính tin cậy và chú ý đến chi tiết: Khả năng hoàn thành công việc một cách chính xác, kỹ lưỡng và có trách nhiệm, cũng như kiểm tra và sửa chữa các lỗi sai hoặc thiếu sót.
  8. Sự thông cảm và lắng nghe tích cực: Khả năng hiểu và chia sẻ cảm xúc của người khác, cũng như lắng nghe và phản hồi một cách tôn trọng và thấu hiểu.
  9. Lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội: Khả năng lãnh đạo, tạo sự ảnh hưởng và làm việc nhóm.
  10. Kiểm soát chất lượng: Khả năng đảm bảo chất lượng công việc và đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng đã đề ra.


44% kỹ năng quan trọng của hiện tại sẽ không giữ được ưu thế trong 5 năm tới


Khảo sát cũng cho thấy rằng 60% người lao động sẽ cần được đào tạo lại trước năm 2027. Ưu tiên hàng đầu cho việc đào tạo kỹ năng từ 2023 đến 2027 là tư duy phân tích, dự kiến chiếm 10% trong số mục tiêu đào tạo nhân sự. Khuyến khích phát triển tư duy sáng tạo và đào tạo nhân viên về sử dụng trí tuệ nhân tạo và Big Data cũng nằm trong danh sách ưu tiên đào tạo kỹ năng của các công ty trong năm tới.


Trước xu hướng trên, người lao động cần chủ động nâng cao các kỹ năng quan trọng như tư duy phân tích, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng nhanh chóng. Họ nên tìm kiếm cơ hội học tập và đào tạo để nắm bắt các kiến thức mới, cải thiện trình độ công nghệ và rèn kỹ năng mềm như lãnh đạo, tương tác xã hội và giải quyết vấn đề. Đồng thời, việc duy trì sự hiếu kỳ và tinh thần học hỏi suốt đời cũng rất quan trọng để đáp ứng được sự thay đổi liên tục trong môi trường làm việc. Bằng cách chuẩn bị và phát triển các kỹ năng này, người lao động có thể tăng khả năng cạnh tranh và thích ứng tốt với các thay đổi công nghệ và thị trường trong năm năm tới.


Theo World Economic Forum

Quan Dinh H.