Tại sao Shopee và Grab lại chọn tủ khoá thông minh làm “mắt xích” mới trong cuộc đua giao - nhận hàng?

Trong kỷ nguyên hậu đại dịch, nơi thương mại điện tử và dịch vụ giao đồ ăn trở thành một phần thiết yếu của đời sống đô thị, các doanh nghiệp logistics đang chạy đua để tối ưu khâu giao - nhận vì đây là những yếu tố chiếm phần lớn chi phí vận hành và ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm khách hàng. 

Trong bối cảnh đó, locker - tủ khóa thông minh đang dần trở thành lời giải cho nhiều bài toán logistics hiện đại. Sau Grab, đến lượt Shopee ra mắt mô hình giao hàng qua locker, cho thấy một sự đồng thuận chiến lược của các "ông lớn" về tiềm năng chuyển đổi của mô hình này.

Tủ khóa thông minh: Lời giải cho bài toán giao nhận ở đô thị

Giao hàng tận nơi là một đặc trưng hấp dẫn của thương mại điện tử và dịch vụ giao đồ ăn. Tuy nhiên, khi quy mô đơn hàng tăng mạnh và mức độ kỳ vọng từ khách hàng ngày càng cao, mô hình này bộc lộ nhiều điểm nghẽn: thời gian giao hàng kéo dài, tỉ lệ giao không thành công tăng cao, chi phí nhân lực và nhiên liệu ngày một lớn, đặc biệt trong các khu vực thành thị đông đúc.

Locker - các tủ khóa tự động được đặt tại những vị trí chiến lược như chung cư, văn phòng, trung tâm thương mại cho phép người dùng chủ động nhận hàng vào bất kỳ thời điểm nào phù hợp, không cần tương tác trực tiếp với tài xế. Mô hình này không chỉ giúp doanh nghiệp giảm tải chi phí vận hành mà còn nâng cao tính linh hoạt, từ đó cải thiện trải nghiệm người dùng.

Shopee: Linh hoạt hóa nhận hàng nhằm giảm thiểu thất bại giao hàng

Nhằm giải quyết bài toán giao hàng thất bại vốn là một trong những nguyên nhân gây lãng phí lớn trong chuỗi vận hành, từ ngày 12/05/2025, Shopee chính thức triển khai mô hình “Giao tới tủ nhận hàng” tại TP.HCM và Hà Nội. Theo đó, người mua có thể lựa chọn nhận hàng tại các tủ khóa thông minh (Smart Locker) được đặt gần khu dân cư. Mô hình này áp dụng cho các đơn hàng đáp ứng tiêu chí về kích thước (dưới 8 x 32 x 26 cm), trọng lượng (dưới 2kg) và giá trị (dưới 3 triệu đồng) để đảm bảo an toàn và phù hợp với không gian lưu trữ của tủ.

Không dừng lại ở việc giới thiệu một hình thức nhận hàng mới, đây là bước đi nằm trong chiến lược logistics dài hạn của Shopee với ba mục tiêu chính:

Giảm thiểu tỷ lệ giao hàng không thành công

Với tủ nhận hàng, người dùng không cần có mặt tại nhà để nhận hàng trực tiếp từ bưu tá, nhờ đó tránh được các tình huống "không thể liên hệ" hoặc "không có người nhận" – những nguyên nhân phổ biến dẫn đến thất bại trong giao hàng.

Tối ưu hạ tầng Shopee Express (SPX)

Thay vì giao từng đơn lẻ đến từng địa chỉ, Shopee có thể gom hàng theo cụm và phân phối đến một số lượng tủ khóa nhất định, giúp tiết kiệm chi phí vận hành và cải thiện hiệu suất giao hàng.

Phục vụ nhóm khách hàng mục tiêu là người trẻ bận rộn

Đối tượng sống tại các chung cư hoặc khu dân cư lớn, thường xuyên vắng nhà vào giờ hành chính, sẽ đánh giá cao sự tiện lợi và linh hoạt của hình thức tự đến lấy hàng tại tủ.

Để mở rộng mô hình, Shopee cũng đã hợp tác cùng Viettel Post nhằm tận dụng hệ thống tủ Smartbox có sẵn. Sự kết hợp này, đặc biệt với các đơn hàng vận chuyển bởi SPX Express, giúp rút ngắn thời gian giao nhận và tăng tính chủ động cho người nhận.

Ngoài ra, không chỉ tại Việt Nam, Shopee cũng đã áp dụng chiến lược tương tự tại Singapore từ tháng 2/2025, khi chính thức đưa vào sử dụng hệ thống SPX Express Store & Lock Self-Collection – một lựa chọn giao hàng tiêu chuẩn cho các đơn hàng đủ điều kiện. Bằng cách kết hợp hình thức tự lấy hàng với ưu đãi miễn phí vận chuyển, Shopee đang hướng tới những mục tiêu sau:

Tăng sự tiện lợi mà không phát sinh chi phí phụ thu

Người mua được miễn phí giao hàng mà không cần chi tiêu tối thiểu, còn người bán không phải gánh thêm bất kỳ loại phụ phí nào – một cách giúp duy trì động lực tiêu dùng mà vẫn đảm bảo lợi ích cho cả hai bên.

Nâng cao sự hài lòng của người mua

Với sự linh hoạt về thời gian và địa điểm nhận hàng, hình thức tự lấy tại tủ đang ngày càng phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh người dùng ưu tiên chủ động và nhanh chóng. Việc kết hợp với ưu đãi “Free Shipping” giúp hành trình mua sắm trở nên trọn vẹn và dễ chịu hơn.

Tóm lại, chiến lược triển khai tủ nhận hàng đang trở thành bước đi chiến lược cho thấy định hướng logistics thông minh, lấy trải nghiệm người dùng làm trung tâm của Shopee trong khu vực Đông Nam Á.

Grab: Nâng cấp trải nghiệm giao đồ ăn với FoodLocker

Cùng thời điểm với Shopee triển khai mô hình tủ nhận hàng tại Việt Nam, Grab cũng giới thiệu sáng kiến mới: GrabFood FoodLocker, khởi đầu tại Bangkok (Thái Lan) và gần đây là Phnom Penh (Campuchia). Dù chưa xuất hiện tại Việt Nam, nhưng chiến lược này đang hé lộ mục tiêu lớn hơn của Grab: gia tăng trải nghiệm giao nhận thức ăn trong môi trường đô thị đông đúc.

Khác với Shopee tập trung vào giao hàng thương mại điện tử, Grab triển khai tủ locker phục vụ giao đồ ăn - một lĩnh vực vốn đòi hỏi tốc độ, độ chính xác và khả năng phục vụ nhanh chóng vào các khung giờ cao điểm.

Sự ra mắt của GrabFood FoodLocker là một bước đi có tính chiến lược sâu sắc, giải quyết nhiều bài toán cùng lúc trong hệ sinh thái giao đồ ăn:

Tối ưu hiệu suất hoạt động của tài xế

Tại các khu vực văn phòng, việc giao đồ ăn thường bị gián đoạn bởi yếu tố "chờ khách xuống nhận", "gọi điện nhiều lần", hay “kẹt thang máy vào giờ trưa”. Với mô hình locker, tài xế không cần chờ đợi mà chỉ cần đặt đồ ăn vào tủ và rời đi. Nhờ đó, thời gian hoàn tất một đơn giao hàng được rút ngắn, cho phép tài xế hoàn thành nhiều đơn hơn, tăng thu nhập và hiệu quả hoạt động.

Giảm tắc nghẽn tại điểm giao

Ở các tòa nhà cao tầng, đặc biệt vào buổi trưa, việc hàng loạt tài xế cùng đến giao đồ ăn có thể gây ra tắc nghẽn nghiêm trọng tại sảnh, thang máy hoặc lối vào. FoodLocker giúp phân tán dòng giao nhận, giảm thiểu xung đột không gian và tăng tính trật tự tại các khu vực vốn có lưu lượng cao.

Tăng tính linh hoạt cho khách hàng

Với nhóm khách hàng chính là nhân viên văn phòng – những người bận rộn và khó rời bàn làm việc đúng thời điểm giao, FoodLocker mang lại tính chủ động tối đa. Họ có thể tranh thủ xuống lấy đồ khi có thời gian rảnh thay vì bị động chạy xuống theo giờ của tài xế.

Cải thiện chất lượng trải nghiệm và độ tin cậy

Không còn lo tình trạng giao nhầm người, bỏ đồ ăn sai địa điểm hay liên lạc không thành công. Quy trình được chuẩn hóa thông qua mã QR, đồng thời nâng cao tính riêng tư, vệ sinh và an toàn thực phẩm.

Dễ thấy, Grab đang định hình lại vai trò của mình trong thị trường thực phẩm đô thị. Từ nền tảng giao đồ ăn, Grab từng bước trở thành một “nhà cung cấp dịch vụ thực phẩm toàn diện” (holistic food service provider) kết hợp công nghệ, logistics và hiểu biết người tiêu dùng để xây dựng một hệ thống giao - nhận - ăn phù hợp với nhịp sống hiện đại.

Mô hình locker là một mắt xích chiến lược trong hệ thống này, không chỉ mang tính tiện lợi mà còn mở ra nhiều khả năng trong tương lai: từ gợi ý đặt món theo tủ gần nhất, tối ưu tuyến đường giao hàng, cho đến tích hợp các mô hình bán lẻ thực phẩm (GrabMart) hoặc hợp tác với các nhà hàng chỉ phục vụ takeaway.

Việc lựa chọn triển khai tại hai đô thị đang phát triển nhanh chóng là Bankok và Phnom Penh cho thấy Grab đang thử nghiệm, hiệu chỉnh và đo lường hiệu quả mô hình trước khi nhân rộng, trong đó Việt Nam - một trong những thị trường lớn nhất của Grab nhiều khả năng sẽ là điểm đến tiếp theo nếu mô hình chứng minh được hiệu quả rõ rệt.

Kết luận

Việc Shopee và Grab đồng loạt triển khai hình thức giao nhận qua locker đánh dấu một bước tiến mới trong cách các nền tảng thương mại điện tử và dịch vụ ăn uống vận hành logistics. Đằng sau các tủ khóa nhỏ gọn ấy là cả một chiến lược lớn: giảm chi phí, tăng trải nghiệm, mở rộng hệ sinh thái và giữ chân khách hàng dài hạn.

Diệu Anh

Subscribe Newsletter của Advertising Vietnam để theo dõi nhiều tin tức hấp dẫn về ngành quảng cáo