Với Nhìn lại 2023, nhóm sản xuất của Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số (VTV Digital) đã phản ánh một cách sáng tạo, đa chiều và đầy đủ những biến động, thách thức và cơ hội cho Việt Nam cũng như thế giới trong năm vừa qua.

Qua mỗi năm, cách kể chuyện trong Nhìn lại không chỉ đơn thuần là tổng hợp những thông tin, số liệu, bình luận hay phân tích, mà còn là tạo ra những góc nhìn sống động, gần gũi, nhân văn. Theo thông điệp của nhà đài, Nhìn lại 2023 là dịp để cùng hướng về phía mặt trời, vượt qua bóng tối và hướng tới một năm mới với tương lai tươi sáng hơn.

Chương trình "Nhìn lại 2023"

Trong bài viết này, hãy cùng nhau phân tích xem series Nhìn lại của VTV Digital đã làm gì để kể lại những sự kiện nổi bật của năm chỉ qua 16 phút ngắn ngủi.

Sinh ra trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ của VTV

“Nhìn lại…” là một ý tưởng sáng tạo của VTV Digital, được ra mắt lần đầu tiên vào năm 2019. Đây là một chương trình đặc biệt được sản xuất và phát sóng vào mỗi dịp cuối năm, nhằm cung cấp cho khán giả một cái nhìn toàn cảnh về những sự kiện nổi bật trong năm qua, bằng “những chất liệu tin tức” chính xác, nhưng cũng không kém phần hấp dẫn. Đến nay, chương trình đã có 5 năm thực hiện và trở thành một trong những thương hiệu nội dung số của VTV Digital, được khán giả đón nhận và yêu mến.

Các sự kiện kinh tế, chính trị, giải trí,... được tổ sản xuất chắt lọc.

Là một đơn vị vừa sản xuất truyền hình vừa sản xuất nội dung số, VTV Digital luôn cố gắng nắm bắt được xu hướng và nhu cầu của khán giả trên các nền tảng khác nhau. Ngoài những chương trình đặc biệt trên sóng truyền hình, VTV Digital cũng muốn tạo ra một dấu ấn riêng cho khán giả trên nền tảng số, nơi mà họ có thể xem video bất cứ lúc nào, ở bất cứ đâu.

Chương trình được xây dựng dựa trên thế mạnh của VTV Digital, là một đơn vị sản xuất tin tức, với khả năng tổng hợp, phân tích và trình bày những dòng chảy thông tin trong một năm một cách ngắn gọn, súc tích nhưng vẫn đầy đủ và rõ ràng.

Thực hiện sứ mệnh truyền tải những thông điệp nhân văn, Nhìn lại không chỉ là một chương trình tin tức thông thường, mà còn là một chương trình kể chuyện, mang đến những góc nhìn mới lạ, gần gũi, thấm đẫm cảm xúc nhân văn. Nhìn lại không chỉ đưa ra những con số, sự kiện, bình luận hay những phân tích, mà còn kể lại những câu chuyện về con người, về tình người, về tinh thần dân tộc, về ý chí vươn lên của những người Việt trong năm qua. 

Nhìn lại là một lời nhắn nhủ, khích lệ tinh thần cho khán giả, để họ có thêm niềm tin yêu và động lực tiến về phía trước, vượt qua những khó khăn và thử thách, hướng tới một năm mới tươi sáng hơn. Để làm được điều đó, nhóm sản xuất đã phải nỗ lực và sáng tạo không ngừng trong quá trình thực hiện chương trình. 

Thử thách kể lại tất cả sự kiện nổi bật của 2023 chỉ trong 16 phút

Chính vì 2023 là một năm với rất nhiều sự kiện nổi bật, trải dài từ lĩnh vực xã hội, chính trị, đến công nghệ và đời sống mà việc tổng hợp tin tức của Tổ Sản xuất trở nên nan giải hơn.

Từ đầu năm, các admin quản trị nền tảng đã chú ý tổng hợp tin tức, tư liệu, lựa chọn những sự kiện quan trọng, đáng chú ý, có ý nghĩa nhất. Đến tháng 11, đội ngũ biên kịch bắt đầu viết kịch bản, tìm kiếm và xin phép sử dụng những nguồn tư liệu chất lượng, từ các phóng viên, các báo đài khác, hoặc từ kho tư liệu chung của VTV. Đồng thời, đội dựng phim cũng bắt tay vào công việc dựng cuốn chiếu, chỉnh sửa, hoàn thiện sản phẩm cuối cùng. 

Chân dung tổ sản xuất - những nhân sự thầm lặng đứng sau thành công của loạt "Nhìn lại".

Để có thể kể được nhiều câu chuyện hơn nhưng vẫn giữ thời lượng cho phép là trong khoảng 16 phút hoặc ngắn hơn, đòi hỏi ekip phải sàng lọc sự kiện, tin tức một cách khoa học, logic nhất, cố gắng không bỏ sót một lĩnh vực nào, đảm bảo khi phát sóng khán giả hiểu được bối cảnh sự kiện theo mạch một cách logic chứ không chỉ đơn giản là liệt kê và ghép nối. 

Một số hình ảnh được VTV Digital tổng hợp trong chương trình.

Bản chất tin tức là phản ánh thực tế vì vậy những hình ảnh minh hoạ sẽ luôn “trần trụi”, đó cũng là cái hay, kích thích cảm xúc và để lại dấu ấn trong lòng khán giả. Nhưng khi đặt trong bối cảnh “sân chơi” của các nền tảng mạng xã hội với những quy định nghiêm ngặt về quy chuẩn cộng đồng, đội ngũ sản xuất cho biết nhiều lúc phải chấp nhận “hy sinh” những tư liệu đắt giá để sản phẩm có thể vượt qua được các kiểm duyệt của nền tảng.

Chị Nguyễn Lệ Quyên, Biên kịch, Tổ chức sản xuất chương trình Nhìn lại cho biết, các sự kiện xuất hiện trong chương trình được lựa chọn dựa trên một số tiêu chí như tính chất quan trọng hay tác động của nó đến xã hội như thế nào, độ nhận diện (độ viral của sự kiện).

VTV Digital sở hữu các nền tảng mạng xã hội với lượng người theo dõi rất lớn, nên với những sự kiện tin tức đăng tải trong năm, thông qua số liệu tương tác, Tổ Sản xuất dễ dàng đo lường được sự quan tâm của độc giả đến sự kiện đó và dùng các số liệu ấy như một thước đo để quyết định đưa hay không đưa một sự kiện vào chương trình. Sự kiện càng quan trọng, có độ viral cao thì thời lượng của nó trong tổng thể chương trình cũng được “ưu ái” hơn.

Mấu chốt là không được kể “đầu voi đuôi chuột”, đảm bảo yếu tố bất ngờ và nuôi dưỡng cảm xúc người xem càng cao trào khi gần về cuối chương trình, để xem xong sản phẩm họ cảm thấy thỏa mãn, không bị hụt hẫng. "Video, hình ảnh, âm thanh,... là những 'nguyên liệu' sống, người dựng phim sẽ “chế biến”, kết hợp chúng theo một cách hấp dẫn nhất, dễ tiếp nhận nhất với người xem, nhưng vẫn phải đảm bảo tinh thần mà kịch bản gốc muốn truyền tải" , chị Mĩ Dân - người dựng phim Chương trình Nhìn Lại 2023 chia sẻ

Bài toán khó trong việc chinh phục đa dạng đối tượng khán giả

Theo chị Nguyễn Lệ Quyên, thành công của Nhìn Lại 2023 được nhìn nhận dựa trên khả năng lan tỏa với công chúng. Chị cho biết:

"Với mỗi sản phẩm số, có lẽ điều nhiều người quan tâm là views, share, các vị trí top trending,... Đối với Nhìn lại, những con số ấy tuy quan trọng, nhưng thứ ekip quan tâm hơn cả, là hiệu ứng lan tỏa và cảm nhận của khán giả. Điều đó được thể hiện qua những lời bình luận rất sâu sắc, tâm huyết mà họ để lại.

Chúng tôi xem hết từng dòng ghi chú mà khán giả chia sẻ, trên tất cả các nền tảng, mặc dù cách nhau một màn hình, nhưng khi đọc những lời nhận xét đó, đội ngũ không khỏi xúc động vì một tình cảm quá lớn mà khán giả dành tặng cho chương trình". 

Timeline dựng chương trình "Nhìn lại 2023"

Trong thời đại công nghệ số, khán giả có nhiều lựa chọn hơn bao giờ hết để tiếp cận các nội dung truyền thông. Họ có thể xem video ngắn trên TikTok, YouTube, hay Instagram, hoặc theo dõi các chương trình truyền hình, phim ảnh, hay podcast trên các nền tảng trực tuyến như Netflix, Spotify, hay Apple TV. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho các nhà sản xuất nội dung, đó là làm sao để thu hút và giữ chân được sự quan tâm của khán giả đa dạng và biến đổi này.

Một trong những cách để giải quyết bài toán trên là tạo ra các nội dung đa dạng và chính xác, phản ánh được những sự kiện, hiện tượng, và xu hướng nổi bật trong năm. Đó là điều mà Nhìn lại qua các mùa đã làm được rất tốt. Chương trình đã lựa chọn và tổng kết các sự kiện đáng chú ý trong năm qua ở các lĩnh vực xã hội, y tế, giáo dục, chính trị, kinh tế, thể thao, giải trí,... một cách bao quát và công bằng, dựa trên những dữ liệu đo lường được từ các trang mạng xã hội và các nguồn tin uy tín và cả các tin tức độc đáo.

Loạt bình luận tích cực của khán giả dành cho Nhìn lại 2023.

Không chỉ vậy, Nhìn lại các năm còn tạo ấn tượng cho khán giả bằng cách sử dụng các chất liệu báo chí, âm thanh, lời bình, tít báo, để kể lại các sự kiện theo một cách hợp lý, sáng tạo, và gây cảm xúc sâu sắc cho khán giả. Các mùa Nhìn lại cũng thể hiện được sự hóm hỉnh, duyên dáng, và lạc quan trong việc nhắc lại những hot trend, câu chuyện, hay lùm xùm trên mạng xã hội. 

Tuy nhiên, để có được một chương trình thành công như vậy, không thể thiếu sự sáng tạo và đổi mới của đội ngũ sản xuất. Điều này đòi hỏi họ không ngừng nâng cao về nội dung, cách tiếp cận và phương pháp thực hiện, để phù hợp với xu hướng và nhu cầu của khán giả.

Đội sản xuất của VTV Digital đã có một quá trình “teamwork” mượt mà, từ việc tổng hợp tin tức, tư liệu, làm kịch bản, dựng phim, chỉnh sửa, đến việc phát sóng và tương tác với khán giả. Nhìn lại là kết quả của sự nỗ lực và tâm huyết của toàn bộ đội ngũ sản xuất.

Sự đón nhận của khán giả chính là thành quả ngọt ngào nhất cho đội ngũ sản xuất. Ngay sau khi ra mắt, Nhìn lại 2023 đã nhận được 7 triệu lượt xem và 400 nghìn lượt tương tác từ khán giả trên các kênh đăng tải. Những con số này cho thấy mức độ tin tưởng và đón nhận của người xem với chương trình là rất lớn.