Digital marketing bắt đầu rộ lên từ cuối 2008 – với campaign đình đám “Closeup – Tìm em nơi đâu”. Cho đến 2010, Digital marketing đồng nghĩa với việc làm 1 cái microsite để giới thiệu sản phẩm + tổ chức contest, kéo traffic bằng cách đặt banner trên top sites và đi seeding trên các forum.
Đối với các Brand lớn thì ngân sách cho Digital thời đó chỉ chiếm dưới 5%, hầu hết đều mang tính thử nghiệm, hoặc bổ trợ cho các chiến dịch truyền thông lớn bằng TVC/ PR/ Event.
Facebook đã thay đổi căn bản cách làm Digital marketing ở VN. Các copywriter, content creator và community leader có 1 sân chơi vô tận để thể hiện khả năng. Nhà nhà build fan page, ngân sách đổ vào cho Ads và KOL
Ecommerce, dẫn dắt bởi mô hình Groupon đã tạo ra một cái nhìn hoàn toàn khác: Digital, không chỉ là marketing, mà còn tạo ra Sales
Từ đây hình thành 1 thế hệ Marketer mới có những kĩ năng mà trước giờ ít thấy: Seeding, analytics, optimize, UX, Search Optimize…. và mỗi kĩ năng đó đều phát triển thành một nhánh lớn cho 10 năm tiếp theo.
Bây giờ là thời của những T-shaped Digital marketer: những người vừa có chuyên môn rộng vừa đi sâu vào một vài kĩ năng. Hoặc Growth hacker: những người có chuyên môn độc đáo và tư duy tăng trưởng, đủ sức đảm trách nhiệm vụ nặng nề cho các Platform
*Thế Khương, từ 1 bạn SV không biết gì về Digital, sau 1 năm đã trở thành 1 người làm MMO thứ thiệt và tạo ra hệ sinh thái KT.city đầy sức mạnh
Trong 10 năm tới, Digital marketer sẽ đối mặt với những thách thức chưa từng có, trong cuộc đấu không cân sức với Máy móc
1. Data-driven marketing là xu thế
Những platform quảng cáo mạnh nhất thế giới như Facebook, Google, Amazon đang tiến hoá theo hướng sử dụng AI/ Machine learning kết hợp với sức mạnh tính toán và Dữ liệu lớn. CDP, Marketing automation ngày càng được ứng dụng trong các tổ chức lớn và phát huy hiệu quả.
Một marketer giỏi thực thi các công cụ tới đâu rồi cũng không thể hơn máy móc. Khác biệt là phải biết phối hợp và vận hành những nền tảng phức tạp với nhau – tầm tư duy và thấu hiểu khách hàng phải cao hơn
2. Nhiệm vụ của Marketing ngày càng gắn với Growth (tăng trưởng)
ROI của Marketing là gì? CAC/ LTV/Conversion/ Churn rate…Đây là những khái niệm của startup nhưng ngày càng được chấp nhận rộng rãi trong mọi Doanh nghiệp.
Mức lương của 1 Digital expert tại Tiki, Grab, Shopee có thể lên tới vài ngàn usd, tương đương với Marketing manager tại những công ty lớn. Vị trí CMO ở Lazada trong nhiều năm được tuyển về từ KPMG/ Deloitte. Đây là những công ty tư vấn chứ không phải là marketing? Vì sao? Vì những bạn đó có sự thấu hiểu về Tài chính và Tư duy số liệu cực kì tốt, cách làm việc dựa trên hệ thống.
Đi cùng với đó là KPI tăng trưởng phải tính bằng lần theo từng năm. Để đi xa trong môi trường đầy biến động như vậy không hề đơn giản.
Digital marketer có cơ hội để phát triển sự nghiệp rất đa dạng, theo các hướng chuyên môn khác nhau chứ không bó hẹp trong Marketing :
- Data analyst/ Data science : những job hot nhất hiện nay (và tương lai), lương lên đến vài ngàn usd (bằng CMO) mà tuyển còn không ra.
- Online sellers: trở thành chủ Doanh Nhân, ngày bán ngàn đơn trên Facebook/ marketplace, Thu nhập khỏi phải nói
- MMO: xây dựng các kênh website/ youtube/ fanpage nhiều traffic và kiếm tiền từ nhà Quảng cáo. Hoặc là Dropshipping hoặc FBA (fulfillment by Amazon). Các bạn 9x kiếm triệu đô nhờ MMO không hề hiếm.
- Content creator: đơn giản là 1 bạn giỏi vẽ vời ngày xưa thì đói, còn bây giờ thì bạc tỉ Thỏ bảy màu, Lê Bích có doanh số nhiều trăm triệu/ tháng
- Vlogger/ Influencer: rất nhiều youtuber có doanh số cả tỉ mỗi tháng. Kinh điển là Phở đặc biệt. Gần đây có Giang ơi, Khoai lang thang, Bà Tân vlog.
- Go global: các kĩ năng chung của Digital à giống nhau ở mọi nơi. Vì vậy 1 digital marketer có khả năng kiếm job cao hơn khi ra nước ngoài
Tất nhiên không ai giỏi hết mọi thứ được. Chỉ cần khá một vài kĩ năng kể trên là bạn sẽ có vị trí rất tốt trong mảng Digital rồi. Nếu nền tảng tốt và chọn đường đi đúng thì bạn sẽ tiến rất xa
Một bạn chạy ads cứng (khoảng 2 năm kinh nghiệm) vẫn có thể đạt thu nhập cả ngàn usd nhờ làm việc chăm chỉ ở cty và nhận thêm freelance. Chẳng có gì quá tự hào về năng lực chạy Ads, nhưng nhiều bạn học đủ thứ lí thuyết Marketing mà không có kĩ năng thực thi thì khó mà tồn tại trong một thời mà Marketing cần trả lời về các con số
Tất nhiên không ai giỏi hết mọi thứ được. Chỉ cần khá một vài kĩ năng kể trên là bạn sẽ có vị trí rất tốt trong mảng Digital rồi. Nếu nền tảng tốt và chọn đường đi đúng thì bạn sẽ tiến rất xa
Một bạn chạy ads cứng (khoảng 2 năm kinh nghiệm) vẫn có thể đạt thu nhập cả ngàn usd nhờ làm việc chăm chỉ ở cty và nhận thêm freelance. Chẳng có gì quá tự hào về năng lực chạy Ads, nhưng nhiều bạn học đủ thứ lí thuyết Marketing mà không có kĩ năng thực thi thì khó mà tồn tại trong một thời mà Marketing cần trả lời về các con số
Việc lựa chọn nghề cho các bạn trẻ trong tương lai ngày càng nở rộ nhờ 3 xu hướng
- REMOTE: ít có nghề nào có thể làm việc từ xa hoặc WFH như Digital, trong thời dịch thế này thì xu hướng đó thật tuyệt vời.
- Global seller: ngồi ở VN, bán hàng trên Amazon, nhập hàng từ China, nhận tiền qua Paypal. Shopee, amazon, Alibaba đều đang đẩy mạnh xu hướng này nên không ngạc nhiên nếu vài năm nữa có 1 thế hệ Doanh nhân làm xuất khẩu mà không cần phải nhập hàng
- Sống cộng sinh với các Platform: những Super platform như Grab, Facebook, Google, Tiktok, Youtube, Zalo....ngày càng hướng đến việc giúp ngừoi mua và người bán tìm thấy nhau. Việc sở hữu 1 kĩ năng tốt trên 1 platform giúp Marketer có thể tạo ra doanh số (và quản lí được lợi nhuận) hơn chỉ là làm công việc marketing thuần túy
Hiện nay, TMĐT chiếm khoảng 8% so với bán lẻ truyền thống, dự kiến trong vài năm tới có thể đạt tới mức 20%. Khi đó, người làm Digital marketer sẽ có vị trí quan trọng hơn và đảm trách những vai trò lớn hơn trong việc tạo ra doanh số cho cty. Mình tin chắc sẽ có 1 thế hệ Marketer mới mạnh mẽ về tư duy lẫn năng lực Digital để khai thác những tiềm năng to lớn mà kỉ nguyên internet đã tạo ra
