Tại Qatar (nước chủ nhà World Cup 2022), đồng tính luyến ái được xem là vi phạm pháp luật. Nếu vi phạm, công dân có nguy cơ bị phạt đòn roi, nặng hơn là kết án tù hoặc tử hình. Thậm chí, các cầu thủ tham dự World Cup 2022 cũng sẽ bị phạt thẻ vàng nếu thể hiện những động thái ủng hộ cộng đồng LGBTQ+, ngay cả khi họ chưa ra sân. Một số tổ chức đã lựa chọn đứng về phía cộng đồng theo nhiều cách khác nhau nhằm cổ vũ sự đa dạng và tôn vinh quyền bình đẳng tại một sự kiện thể thao được cả thế giới dõi theo như World Cup.
Vậy các tổ chức đã làm như thế nào trước những quy định nghiêm ngặt của luật pháp Qatar? Cùng điểm qua bốn động thái nổi bật dưới đây.
1. Pantone - Colors of Love
Việc Qatar được cho là cấm cả lá cờ đại diện cho cộng đồng LGBTQ+ trên lãnh thổ quốc gia đã ngăn cản hàng triệu người dám khoác lên mình màu sắc của tình yêu và sự tự do. Stop Homophobia, hiệp hội đấu tranh chống lại sự phân biệt đối xử với người thuộc LGBTQ+, đã cùng với Pantone quyết định thực hiện chiến dịch “Colors of Love” (tạm dịch: “Những sắc màu của tình yêu”).
Xuất phát từ ý tưởng giúp những người ủng hộ LGBTQ+ có thể giương cao lá cờ cầu vồng mà không bị phạt tại Qatar, đội ngũ sáng tạo đã thay thế sáu màu sắc trên lá cờ (đỏ, cam, vàng, xanh lá cây, xanh dương và tím) bằng mã màu Pantone.
Cận cảnh lá cờ độc đáo "lách luật" cấm đồng tính luyến ái tại Qatar
Như vậy, lá cờ được chuyển thành màu trắng, hiển thị sáu mã code trong bảng màu: đỏ là Pantone 2347c; vàng là Pantone 3945c; cam là Pantone 2018c;... Phiên bản lá cờ độc đáo cũng được Pantone và Stop Homophobia thiết kế thành những chiếc áo thun hay băng rôn.
Áo thun "Colors of Love"
Đội ngũ chia sẻ rằng sản phẩm dành cho tất cả những ai mong muốn sử dụng nó như một phương tiện để thể hiện bản thân hoặc bày tỏ sự phản đối với luật cấm của nước chủ nhà Qatar, đặc biệt khi họ đến thưởng thức những trận bóng World Cup tại quốc gia này.
Toàn cảnh chiến dịch của Pantone và Stop Homophobia
Chiến dịch đã bắt đầu từ tháng 11/2022 ở thị trường Pháp và Anh, đồng sáng tạo bởi agency TBWA\Paris.
2. All Out - Unplay The Hate
All Out là một nhóm toàn cầu đấu tranh vì quyền lợi cơ bản của những người thuộc cộng đồng LGBTQ+. Họ thường huy động mọi người cùng biểu tình, ký tên đồng thuận, quyên góp,... nhằm hướng tới thay đổi tất cả luật pháp chống lại cộng đồng LGBTQ+ trên thế giới. Thế nhưng, đối với một quốc gia theo Hồi giáo và có những quy định nghiêm ngặt về đồng tính luyến ái như Qatar, việc biểu tình ngay trên lãnh thổ đất nước là không thể. Chính vì vậy, All Out đã phát động một cuộc biểu tình “ảo” ngay tại FIFA World trên nền tảng metaverse Roblox.
Video giới thiệu chiến dịch "Unplay The Hate"
Người dùng có thể tham gia biểu tình theo hai hình thức: cá nhân và nhóm. Theo hướng dẫn từ All Out, người dùng cần bỏ ra 5 Robux (đơn vị tiền ảo trên Roblox, trị giá khoảng gần 2.000 VNĐ) để mua một chiếc áo thun. All Out phát hành tổng cộng 17 mẫu áo thun, bao gồm 4 mẫu áo hình lá cờ cầu vồng đại diện cho cộng đồng LGBTQ+; 2 mẫu có tên chiến dịch “Unplay The Hate“; 11 mẫu thể hiện các chữ cái ghép thành “Unplay The Hate” và chữ “F”. Như vậy, nếu đăng ký biểu tình theo nhóm, người dùng cần huy động ít nhất 17 người để tạo được dòng chữ “FIFA: Unplay The Hate”.
17 chiếc áo "biểu tình" được bán trên Roblox
Sau khi đăng nhập vào server của FIFA World, người dùng đã có thể tiến hành biểu tình “ảo“. All Out khuyến khích người dùng chụp hình hoặc quay video lại rồi đăng tải lên các nền tảng mạng xã hội, đính kèm hashtag #unplayhate.
Ngoài ra, trên website chiến dịch, người dùng cũng có thể tham gia ký tên đồng thuận nhằm gây áp lực lên Liên đoàn Bóng đá Quốc tế FIFA ủng hộ quyền LGBTQ+ tại Qatar. All Out đã triển khai “Unplay The Hate“ rộng rãi ở Ý, Thuỵ Sĩ và Mỹ vào tháng 11/2022.
3. Virgin Atlantic - Máy bay Rain Bow
Ngoài chuyên chở lá cờ Anh đến giải đấu World Cup 2022, hãng máy bay Virgin Atlantic còn chịu trách nhiệm đưa đội tuyển Anh bay tới Qatar tham dự giải đấu. Hãng đã sử dụng chiếc máy bay “Rain Bow” (tách hai tiếng từ “rainbow” có nghĩa là “cầu vồng” trong tiếng Anh) cho các chuyến bay này.
“Rain Bow” là một chiếc Airbus A350 thông thường. Ngoài cách đặt tên, Virgin Atlantic đã thêm vào mũi chiếc máy bay hình ảnh “Oscar” (biểu tượng của thương hiệu) đi một đôi giày thể thao in sọc cầu vồng. Cầm trên tay quốc kỳ nước Anh phía sau, “chàng Oscar” thay lời hãng máy bay bày tỏ sự phản đối với luật pháp Qatar về nhân quyền của những người thuộc cộng đồng LGBTQ+.
Biểu tượng Oscar trên đầu mũi máy bay của hãng Virgin Atlantic
“Chúng tôi vinh dự được bay cùng đội tuyển bóng đá nam Anh đến FIFA World Cup” - đại diện công ty nói trong một thông cáo báo chí. “Rain Bow, tự hào hiển thị biểu tượng bay về cộng đồng LGBTQ+ của chúng tôi, sẽ được bay cùng đội trên hành trình tới giải đấu này”, công ty tiếp lời.
4. Hiệp hội Bóng đá Hà Lan - One Love
“One Love” là chiến dịch do Hiệp hội Bóng đá Hà Lan đề xướng nhằm mục đích thúc đẩy hoà nhập và chống bất bình đẳng với mọi trường hợp từ năm 2020. Các nước thành viên tham gia chiến dịch bao gồm Anh, Hà Lan, Bỉ, Đan Mạch, Đức, Thụy Sĩ và xứ Wales. Cụ thể, chiến dịch phản đối sự phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc, màu da, khuynh hướng tình dục, văn hóa, đức tin, quốc tịch, giới tính, tuổi tác và “tất cả các hình thức phân biệt đối xử khác”.
Chiếc băng tay cầu vồng "One Love" ở World Cup 2022
Tại giải đấu World Cup 2022, đội trưởng của bảy quốc gia thành viên sẽ đeo một chiếc băng có dòng chữ One Love của chiến dịch để truyền bá những thông điệp chính trị liên quan đến kỳ World Cup do Qatar đăng cai.
Harry Kane - Đội trưởng đội tuyển bóng đá quốc gia Anh
Không “lách luật” như lá cờ mã màu của Pantone, chiếc băng tay “One Love” mô tả hình ảnh một trái tim lớn với sáu màu sắc trên lá cờ cầu vồng cùng số “1” ở chính giữa. Đến nay, chiếc băng tay vẫn đang gây ra nhiều tranh cãi tại nước chủ nhà Qatar. FIFA cho biết họ thậm chí sẽ áp dụng một số hình phạt thể thao đối với những đội trưởng mang theo băng “One Love”. Động thái này khiến nhiều đội trưởng các quốc gia thành viên bày tỏ sự thất vọng và phải cân nhắc về việc đeo “One Love” trên sân bóng.
Trang Ngọc
