Sketchnotes: cách ghi chép thú vị dành cho dân sáng tạo

Skentchnotes là cách ghi chép mới lạ và đầy thú vị được rất nhiều bạn trẻ quan tâm. Xuất hiện ở Việt Nam cũng khá lâu, thế nhưng cách ghi chép này vẫn được rất nhiều người theo đuổi. Để đáp ứng nhu cầu học tập, nhiều khóa học về cách ghi chép theo phương pháp Sknetchnotes được khai giảng bởi những những họa sĩ trẻ đầy tài năng như họa sĩ X.Lan và Phan Nguyễn.

1.   Sketchnotes là gì?

Sketchnotes là những ghi chú trực quan phong phú được tạo ra từ sự kết hợp giữa chữ viết, hình vẽ, sticker và các biểu tượng khác như mũi tên, đường kẻ, khung,… Sketchnotes không yêu cầu người vẽ phải có những kỹ năng đặc biệt nhưng để thực hiện được phương pháp này, người vẽ phải chú ý lắng nghe, biết cách tổng hợp và tóm tắt các ý chính và chuyển thể nó từ chữ viết sang hình ảnh.

Sketchnotes là cách ghi chú đầy mới lạ, cho phép người viết thỏa sức thể hiện sự sáng tạo của mình. Bên cạnh đó, phương pháp này còn có rất nhiều lợi ích. Giờ đây, bạn sẽ không còn nhìn quá nhiều con chữ trong một bài viết mà biến hóa nó thành tác phẩm đậm phong cách của mình.

2.   Những lợi ích mà Sketchnotes mang lại

Ghi nhớ dễ hơn và lâu hơn

Một nghiên cứu đến từ trường Đại học Waterloo đã chỉ ra rằng, hình vẽ là cách tốt nhất để ghi nhớ một điều gì đó. Vì khi bạn trình bày các thông tin bằng hình vẽ cũng chính là thời điểm mà não bạn thiết lập mã hóa kép, giúp lưu giữ những hình vẽ đó trong não bộ một cách lâu hơn. Không những thế, khi bạn sử dụng hai khả năng của não bộ là nghe và chuyển thể thông tin thì những thông tin đó được đi vào trí nhớ của bạn những hai lần. Điều này cũng giống như bạn nghe một điều gì đó và kể cho người khác nghe điều như vậy. Đây cũng chính là cách ghi nhớ mà nhiều chuyên gia khuyên bạn nên áp dụng.

Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, hình ảnh giúp con người ghi nhớ tốt hơn đến 40% so với chữ viết. Trí óc của con người được cấu tạo phù hợp với việc ghi nhớ hình ảnh (những gì luôn có sẵn trong tự nhiên) tương tự như phản xạ không điều kiện hơn là chữ viết (hệ thống ký hiệu quy ước phải học mới hiểu được) tương tự như phản xạ có điều kiện. Điều này cũng lý giải cho việc, chúng ta có thể nhớ lại những hình ảnh cách đây cả chục năm nhưng lại không thể nhớ chi tiết những chữ viết có trong cuốn sách đã đọc cách đây 1 tháng.

Tăng khả năng tập trung

Như đã nói ở trên, để có thể thực hiện được phương pháp Sketchonotes, ngưỡi vẽ phải có khả năng lắng nghe. Khi bạn yêu cầu não bộ phải lắng nghe những thông tin mà người khác truyền tải cũng chính là lúc não bộ thiết lập trạng thái tập trung để tiếp nhận. Không chỉ dừng ở việc lắng nghe mà não bộ phải còn thực hiện nhiều công đoạn khác như tổng hợp, lựa chọn thông tin và tìm những hình ảnh tương đồng với thông tin đó.

Khi thực hiện công việc này với tần suất đủ thì chúng ta đang xây dựng cho mình một thói quen tập trung vào một vấn đề và giúp não bộ xử lí linh hoạt hơn các tin tức xoay quanh vấn đề đó.

Hỗ trợ quá trình suy nghĩ sáng tạo (Brainstorm)

Cách để bạn suy nghĩ sáng tạo chính là để trí não tự do suy nghĩ, không kiểm chứng, không sàng lọc ý tưởng và ghi nhanh lại những gì xuất hiện trong đầu. Và từ đây, chúng ta bắt đầu xây dựng cho mình một ý tưởng hoàn hảo dựa trên những gì mà chúng ta đã nghĩ. Trong cuốn “Trò chơi tư duy” của Michael Michalko có ghi: “tất cả các ý tưởng sáng tạo đều xuất phát từ những thứ có sẵn rồi thay đổi, điều chỉnh, kết hợp hay loại bỏ để tạo ra cái mới”.

Và Sketchnotes sẽ gúp bạn liên kết các nhóm ý tưởng và từ những cụm ý tưởng như vậy, nó khuyến khích trí óc nảy ra thêm nhiều ý tưởng hơn. Đối với Sketchnotes, mọi thông tin đều được trình bày rõ ràng, có sự liên kết và được sắp xếp theo từng trật tự nhất định. Như vậy, những điều này khi lưu vào trí nhớ của chúng ta cũng sẽ có một thứ tự, đâu là ý chính, đâu là ý phụ. Và việc ghi nhớ theo “mạng lưới” sẽ giúp cho thông tin được sắp đặt logic về lâu về dài, các ý tưởng cũng sẽ được trình bày một cách mạch lạc hơn.

Thư giãn và thể hiện cá tính

Sketchnotes là một hình thức vẽ sáng tạo, không theo một quy tắc nào hết và bạn có thể vẽ theo bất kỳ hình thức hay phong cách nào mà bạn thích. Nếu bạn cảm thấy một buổi học đang quá nhàm chán và khô khan, bạn có thể sử dụng Sketchnotes để tăng thêm sự thú vị. Hoặc nếu bạn đang gặp stress thì có thể dùng phương pháp này để thư giãn bằng cách vẽ ra hình nào mà bạn thích.

Và mỗi tác phẩm mà bạn tạo nên từ Sketchnotes nó đều ghi đậm dấu ấn phong cách cá nhân của bạn, từ hình ảnh, màu sắc và các chi tiết. Nếu bạn là một người mộng mơ, hãy thêm cho nó những sticker ngộ nghĩnh, mang màu sắc retro. Còn nếu bạn là người nghiêm túc trong công việc vậy thì hãy chọn tone màu trầm.

Các bước vẽ Sketchnotes

Bước 1: Lắng nghe và ghi chép vào cuốn sổ nhỏ. Đây là bước nền quan trọng để bạn có thể phác thảo nên bức tranh tổng thể của mình.

Bước 2: Chọn lọc nội dung. Bạn chọn ra những ý chính, ý phụ và loại bỏ những ý không quan trọng.

Bước 3: Lên layout và vẽ Sketchnotes. Cho dù bạn vẽ trên giấy hay trên phần mềm, bạn đều phải chia layout và tỷ lệ. Điều này giúp cho các ý đều có phần, diễn đạt rõ ràng, dễ hiểu, có sự liên kết.

Bước 4: Vẽ và trang trí cho tác phẩm của mình. Đây là công đoạn cuối cùng cho một tác phẩm Sketchnotes đậm chất riêng của bạn. Khi vẽ trên giấy, bạn có thể dùng bút màu và bút highlight để làm nổi bật các thông tin. Khi vẽ trên phần mềm, bạn có thể sung các font chữ, màu sắc và kích cỡ cho hình vẽ, con chữ để giúp cho bản vẽ trông đầy màu sắc.

Và bạn có thể tự học hoặc tham gia các khóa học Sketchnotes trên mạng. Đây là cách ghi chép mang lại nhiều lợi ích cho người thực hiện. Giờ đây, những buổi học của bạn không còn dày đặc những con chữ mà là những hình vẽ đầy màu sắc.

Ảnh: Creative Zone