Thời đại con người và trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành "đồng nghiệp": Chuyên gia chia sẻ 5 vấn đề đáng chú ý để AI là "trợ thủ đắc lực" của nhân viên trong công việc

Trong bối cảnh chuyển đổi số, mô hình làm việc đang có sự dịch chuyển rõ rệt. Nếu trước đây, xu hướng làm việc kết hợp chủ yếu tập trung vào sự linh hoạt về thời gian và địa điểm, thì nay, một mô hình mới đang hình thành: Lực lượng lao động kết hợp, nơi con người và AI làm việc cùng nhau.  

Sự xuất hiện của lực lượng lao động kết hợp không chỉ giúp cải thiện hiệu suất công việc mà còn giải quyết một thách thức lớn đối với những người lao động tri thức: Sự gia tăng của các nhiệm vụ lặp đi lặp lại. Theo báo cáo của Asana, 54% thời gian làm việc của lao động tri thức hiện nay bị chiếm bởi các công việc bận rộn - những nhiệm vụ hành chính có thể được tự động hóa nhờ AI. Không dừng lại ở việc tối ưu hiệu suất, AI còn có khả năng tự vận hành các nhiệm vụ một cách độc lập và cá nhân hóa trải nghiệm làm việc, mở ra những tiềm năng mới trong tổ chức lao động.  

Ông Marco Argenti, Giám đốc Công nghệ Thông tin của Goldman Sachs, nhận định rằng trong tương lai, các doanh nghiệp sẽ "tuyển dụng" và đào tạo các AI Agent (Tác nhân AI) để trở thành một phần của đội ngũ làm việc chung với con người. Điều này đồng nghĩa với việc vai trò của các nhà lãnh đạo nhân sự và doanh nghiệp cũng sẽ mở rộng, không chỉ tập trung vào việc xây dựng văn hóa và hiệu suất trong môi trường làm việc kết hợp, mà còn đảm nhận nhiệm vụ triển khai, đào tạo và quản lý hiệu quả lực lượng lao động kết hợp này.  

Theo các chuyên gia, để xây dựng một lực lượng lao động kết hợp giữa con người và trí tuệ nhân tạo hiệu quả, các nhà lãnh đạo cần tập trung vào 5 vấn đề quan trọng sau:  

1. Sự xuất hiện của “AI Middle Managers” 

Cũng như bất kỳ đội ngũ xuất sắc nào đều cần một nhà quản lý truyền cảm hứng, hệ sinh thái AI cũng đòi hỏi một "AI Middle Manager", hay còn gọi là "AI Agent Orchestrator". Vai trò của AI này tương tự như một quản lý cấp trung trong tổ chức: Điều phối các agent AI chuyên biệt, nắm rõ chức năng của từng agent và đảm bảo chúng có đầy đủ tài nguyên để hoàn thành nhiệm vụ.  

Xu hướng này đã bắt đầu được áp dụng tại Databricks, nơi các AI Agent được quản lý bởi một AI Agent Orchestrator do Uplimit cung cấp. Hệ thống này giúp cá nhân hóa chương trình đào tạo trực tuyến, đảm bảo rằng mỗi agent có thể xử lý hiệu quả các câu hỏi từ hậu cần đến nội dung học tập.  

AI Agent Orchestrator có thể quản lý và điều phối nhiều AI Agent, giúp doanh nghiệp chỉ đạo và giám sát các AI Agent trong các phòng ban, bên cạnh đó, các tác nhân có thể chia sẻ thông tin và chuyển giao nhiệm vụ linh hoạt, theo nhà cung cấp

Theo ông Jody Soeiro de Faria, Phó Chủ tịch Khu vực, Học tập & Trao quyền tại Databricks: "Việc sử dụng Uplimit đã giúp rút ngắn thời gian phát triển một khóa học 3 giờ từ 3 tuần xuống chỉ còn 3-4 ngày, đồng thời mang lại trải nghiệm học tập cá nhân hóa hơn. Nhờ đó, người học không chỉ tiếp cận nội dung phù hợp mà còn có cơ hội thực hành các kỹ năng mới ngay trong khóa học. Những đề xuất học tập mang tính cá nhân hóa cao giờ đây không còn là tầm nhìn xa vời mà đang trở thành hiện thực tại Databricks."  

Sự kết hợp giữa con người và AI trong môi trường làm việc không chỉ mở ra cơ hội nâng cao hiệu suất mà còn giúp tối ưu hóa quy trình vận hành. Tuy nhiên, để tận dụng triệt để tiềm năng này, các doanh nghiệp cần có chiến lược quản lý phù hợp, đảm bảo sự hài hòa giữa yếu tố con người và công nghệ.  

2. Các “AI Agent” sẽ trở thành một phần trong sơ đồ tổ chức của doanh nghiệp   

Với sự phát triển vượt bậc của AI, các AI Agent không còn chỉ dừng lại ở việc tự động hóa những tác vụ đơn giản mà đang dần đảm nhận các vai trò đòi hỏi khả năng suy luận, xử lý ngữ cảnh và ra quyết định.  

Hãy hình dung một viễn cảnh nơi một nhân viên mới bắt đầu ngày làm việc đầu tiên. Bên cạnh những công cụ quen thuộc như laptop, điện thoại, địa chỉ email và phần mềm làm việc nhóm, họ còn được cấp quyền truy cập vào một AI Agent riêng, đóng vai trò như một trợ lý hỗ trợ công việc hàng ngày. Trong cuộc họp toàn thể đầu tiên, khi sơ đồ tổ chức của công ty được trình bày, một điểm đáng chú ý xuất hiện: Bên cạnh mỗi nhóm làm việc không chỉ có nhân sự con người, mà còn có AI Agent tương ứng. Điều này phản ánh sự hợp tác chặt chẽ giữa con người và AI, đánh dấu một bước chuyển mình trong cách doanh nghiệp vận hành.  

Giờ đây, AI Agent có thể đảm nhiệm các nhiệm vụ vốn do con người thực hiện, tương tác trực tiếp với các thành viên trong cùng phòng ban của doanh nghiệp và học hỏi để điều chỉnh hành vi theo thời gian

Dù có vẻ đây là một viễn cảnh tương lai, thực tế điều này đang dần trở thành xu hướng tất yếu. Các nhà lãnh đạo không chỉ quản lý nhân viên mà còn chịu trách nhiệm triển khai, điều phối và tối ưu hóa sự hợp tác giữa con người và AI trong toàn doanh nghiệp.  

Sự xuất hiện của lực lượng lao động kết hợp đặt ra những thách thức mới, đòi hỏi các doanh nghiệp phải xây dựng chiến lược quản lý phù hợp. Không chỉ cần đảm bảo sự hài hòa giữa con người và AI, các nhà quản lý còn phải thiết lập các quy trình làm việc hiệu quả, đào tạo nhân viên để tận dụng tối đa sự hỗ trợ của AI, đồng thời phát triển chính sách phù hợp nhằm tối ưu hóa hiệu suất của cả hai bên.  

Việc tích hợp AI vào bộ máy tổ chức không chỉ đơn thuần là một sự bổ sung công nghệ, mà còn là một sự thay đổi sâu rộng trong cách vận hành doanh nghiệp. Những nhà lãnh đạo thành công sẽ là những người biết cách khai thác tối đa sức mạnh của AI, giúp con người và máy móc phối hợp nhịp nhàng để tạo ra giá trị lớn hơn trong kỷ nguyên số.  

3. Triển khai cách tiếp cận toàn diện trong việc tìm nguồn, triển khai và quản lý AI Agent 

Khi các AI Agent ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong doanh nghiệp, một câu hỏi quan trọng được đặt ra: Ai sẽ chịu trách nhiệm tìm kiếm, đánh giá và quản lý việc triển khai các tác nhân AI này?  

Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới, ông Jensen Huang, CEO của NVIDIA, dự đoán rằng: "Trong tương lai, bộ phận IT của mọi công ty sẽ trở thành bộ phận HR của các AI Agent." Tuy nhiên, ông Alan Flower, Phó Chủ tịch điều hành, CTO và Giám đốc toàn cầu về AI & Cloud Native Labs tại HCLTech, lại có quan điểm khác: "Liệu việc lựa chọn và quản lý AI Agent sẽ thuộc trách nhiệm của IT hay HR? Công nghệ đang phát triển quá nhanh, các nhà lãnh đạo cần chủ động tích hợp AI vào văn hóa tổ chức của họ thay vì chỉ xem nó là một công cụ hỗ trợ."

Để thực sự đưa AI vào văn hóa doanh nghiệp, các công ty cần có một cách tiếp cận toàn diện trong việc tìm nguồn và triển khai AI Agent trên nhiều lĩnh vực, từ tài chính, chăm sóc khách hàng đến kỹ thuật và nhân sự. Việc quản lý AI Agent không thể chỉ thuộc về một bộ phận đơn lẻ mà đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa HR, IT, Kinh doanh, Tài chính và Pháp lý để giám sát toàn bộ vòng đời của các AI Agent, từ giai đoạn lựa chọn, triển khai cho đến tối ưu hóa.  

Theo Báo cáo Dự đoán Toàn cầu 2025 của Deloitte, 25% doanh nghiệp sử dụng Gen AI (AI tạo sinh) dự kiến triển khai các tác nhân AI vào năm 2025, con số này sẽ tăng lên 50% vào năm 2027

Bên cạnh đó, các tổ chức cũng cần đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng cho nhân viên nhằm tối ưu hóa sự hợp tác giữa con người và AI. Điều này bao gồm việc thiết lập các sáng kiến đào tạo, xây dựng quy trình làm việc linh hoạt, đồng thời giúp các nhà quản lý làm quen với việc dẫn dắt các đội ngũ bao gồm cả con người và AI Agent.  

Làn sóng thay đổi này không chỉ định hình lại cách thức tổ chức và quản lý doanh nghiệp, mà còn đòi hỏi một chiến lược bài bản để khai thác tối đa tiềm năng của sự kết hợp giữa con người và AI. Doanh nghiệp nào sớm chuẩn bị và thích nghi sẽ có lợi thế cạnh tranh vững chắc trong kỷ nguyên số.  

4. Thu hẹp khoảng cách giới trong lĩnh vực AI: Đảm bảo cơ hội công bằng và lợi ích toàn diện 

Sự chênh lệch giới tính trong lĩnh vực AI đang trở thành một vấn đề đáng quan ngại. Theo báo cáo mới nhất của Randstad, 71% lao động có kỹ năng AI là nam giới, trong khi tỷ lệ nữ giới chỉ chiếm 29%, tạo ra khoảng cách giới tính lên tới 42%. Đáng chú ý, chỉ 35% phụ nữ được cung cấp quyền truy cập để sử dụng AI trong công việc, so với 41% ở nam giới. Ngoài ra, nam giới cũng có xu hướng ứng dụng AI vào giải quyết vấn đề tại nơi làm việc nhiều hơn nữ giới tới 10%.  

Khoảng cách này càng rõ rệt hơn trong nhóm lao động trẻ tuổi. Theo nghiên cứu từ Slack Workforce Lab, nam giới trong độ tuổi từ 18 đến 29 có khả năng thử nghiệm công nghệ AI cao hơn 25% so với nữ giới cùng độ tuổi. Xu hướng này cũng được phản ánh qua dữ liệu từ nền tảng Coursera, nơi nam giới chiếm 68% số lượt đăng ký các khóa học về Gen AI (AI tạo sinh) trên toàn cầu, trong khi nữ giới chỉ chiếm 32%.  

Khảo sát của Slack cũng cho thấy sự chênh lệch giới tính trong việc sử dụng ChatGPT, khi phụ nữ ít sử dụng công cụ này hơn nam giới khoảng 20% trong cùng một ngành nghề.

Nguyên nhân của sự chênh lệch này không chỉ đơn thuần xuất phát từ các yếu tố nhân khẩu học như thu nhập, trình độ học vấn hay tuổi tác. Theo khảo sát của Ngân hàng Dự trữ Liên bang, sự khác biệt chủ yếu đến từ mức độ đào tạo về AI cũng như thái độ đối với quyền riêng tư và niềm tin vào công nghệ. Phụ nữ thường lo ngại hơn về các rủi ro liên quan đến việc chia sẻ dữ liệu, khiến họ ít chủ động tiếp cận AI so với nam giới.  

Để thu hẹp khoảng cách này, các doanh nghiệp cần khuyến khích phụ nữ tham gia vào lĩnh vực AI, đào tạo họ cách sử dụng AI, và tạo điều kiện để họ chia sẻ quan điểm và kinh nghiệm với những phụ nữ khác. Việc này không chỉ giúp cân bằng tỷ lệ giới tính trong lĩnh vực AI mà còn đảm bảo rằng công nghệ AI được phát triển và sử dụng một cách toàn diện, mang lại lợi ích cho mọi người lao động, không phân biệt giới tính.

Các doanh nghiệp cũng cần có những chính sách và chương trình cụ thể nhằm thu hút và hỗ trợ phụ nữ trong lĩnh vực AI. Điều này có thể bao gồm việc tạo ra các chương trình đào tạo AI dành riêng cho phụ nữ, cung cấp cơ hội thực tập và mentorship, cũng như xây dựng môi trường làm việc thân thiện và hỗ trợ cho phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ.

Thu hẹp khoảng cách giới tính trong AI không chỉ là một bước tiến quan trọng để đảm bảo công bằng cho tất cả người lao động mà còn góp phần tạo ra những hệ thống AI toàn diện, phản ánh được góc nhìn đa dạng của xã hội. Khi AI được phát triển bởi nhiều nhóm đối tượng khác nhau, công nghệ này sẽ trở nên công bằng, hiệu quả và mang lại lợi ích tối ưu cho toàn xã hội.  

5. Cá nhân hoá trải nghiệm nhân viên bằng AI: Xu hướng tất yếu trong doanh nghiệp  

Cá nhân hóa không còn là một xu hướng dành riêng cho người tiêu dùng mà đã trở thành một kỳ vọng tất yếu của người lao động. Hiện nay, thế hệMillennials (sinh năm 1981-1996) và Gen Z (sinh năm 1997-2012) chiếm 54% lực lượng lao động. Họ mong muốn môi trường làm việc phản ánh mức độ cá nhân hóa tương tự như trong cuộc sống hàng ngày.  

Các doanh nghiệp đang áp dụng AI để nâng cao trải nghiệm nhân viên theo cách mà các nền tảng tiêu dùng như Duolingo đã làm. Duolingo sử dụng AI để tùy chỉnh lộ trình học tập, tăng cường sự tương tác và cải thiện khả năng ghi nhớ của người dùng. Tương tự, các tổ chức tiên phong đang tận dụng AI để cá nhân hóa quy trình đào tạo và quản lý nhân sự, giúp nhân viên cảm thấy được hỗ trợ và gắn kết hơn.  

Tại Hội thảo trực tuyến miễn phí Duocon 2024, tính năng Video Call đánh dấu bước tiến lớn trong trải nghiệm học ngoại ngữ, khi ứng dụng AI cho phép người dùng Duolingo Max giao tiếp ngẫu hứng và chân thật với Lily

Ví dụ, Wiley, một công ty xuất bản và giáo dục, đã áp dụng AI vào đào tạo và đạt được kết quả ấn tượng. Thời gian đào tạo nhân viên mới giảm 50%, đồng thời tạo ra lợi nhuận đầu tư lên tới 213%. Trong khi đó, tập đoàn tài chính đa quốc gia ING đang sử dụng AI để cá nhân hóa nội dung giao tiếp cho các nhà quản lý, giúp họ tương tác hiệu quả hơn với nhân viên mới ngay từ giai đoạn nhận việc. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ngày càng nhiều nhân viên từ chối công việc ngay cả sau khi đã nhận lời, đặc biệt là ở các vị trí cấp cao.  

Tuy nhiên, dù mang lại nhiều lợi ích, việc cá nhân hóa trải nghiệm nhân viên bằng AI cũng đặt ra những thách thức mà các nhà lãnh đạo cần cân nhắc. Theo dự báo của Gartner, đến năm 2028, một phần ba các ứng dụng AI tạo sinh (Gen AI) sẽ được triển khai thông qua các AI Agent (Tác nhân AI). Điều này đòi hỏi các nhà quản lý nhân sự và lãnh đạo doanh nghiệp phải suy nghĩ lại về cách thiết kế và quản lý lực lượng lao động kết hợp giữa con người và AI. 

Như Quỳnh (Theo Forbes)

Subscribe Newsletter của Advertising Vietnam để theo dõi nhiều tin tức hấp dẫn về ngành quảng cáo.